- డా. మంతెన సత్యనారాయణరాజు

డా. వేగిరాజు వెంకట రామరాజు గారు 1913 సంవత్సరం జూలై నెల 2వ తేది, గుంటూరు జిల్లా బాపట్ల తాలూకాలో యజ్ఞ యాగాదులు చేసి పుణ్యభూమిగా ప్రసిద్ధి చెందిన మర్రిపూడి అనే గ్రామంలో జన్మించారు. అనవత నామస్మరణతో నిష్టాగరిష్ఠులైన శ్రీ వేగిరాజు కోటంరాజు, ఆదెయ్యమ్మల కనిష్ఠ పుత్రుడు. సూర్యుడు ఉదయించగానే కాంతి ప్రసరించినట్లు రామరాజు గారు 8 సంవత్సరాల వయస్సులోనే మాంసాహారం మానవ ఆహారం కాదని, జీవరాశుల యెడ భూతదయ ఉండాలని మాంసాహారం మానివేసి, పెద్దలను ఎదిరించి వారి చేత కూడా మాంసాహారం మాన్పించిన మానవతావాది.

విద్య అంటే మక్కువ ఎక్కువ. కాని అప్పటి పరిస్థితులలో స్కూల్ ఫైనల్ చదివి టీచర్ గా బ్రిటిష్ వారి స్కూల్ లో ట్రైనింగ్ పొంది ఉపాధ్యాయ వృత్తి చేస్తూ, చుట్టుప్రక్కల అనేక పాఠశాలల యొక్క అభ్యున్నతికి కృషి చేస్తూ ఉండగా, వారి అన్నగారైన వైద్యరాజు వేగిరాజు కృష్ణంరాజుగారి పిలుపుకు ఉపాధ్యాయ వృత్తి వదిలి ప్రకృతి వైద్యం చేపట్టడం జరిగింది. అప్పటికి రామరాజుగారి వయస్సు 21 సంవత్సరములు. శ్రీ కృష్ణంరాజు గారు అనన్య సామాన్యులు. వారు కర్రసాము, కత్తిసాము బలప్రదర్శనలు నేర్పి ఎందరో యువకుల్ని వ్యాయామ కళాకారులుగా తీర్చిదిద్దిరి. శ్రీ కృష్ణంరాజు గారు ప్రకృతివైద్యంలో ఎదురులేని వ్యక్తి. ఢిల్లీలో సైతం సంస్కృతంలో ఉపన్యసించిన రోజులలో సామాన్యులేకాక గాంధీజీ, వినోభా, పురుషోత్తందాస్ టాండన్, జమ్నాలాల్ బజాజ్ లాంటి వారిని ఆకర్షించిన ఘనులు. వారి బోధనలతో గ్రామీణ ప్రకృతి చికిత్స ఉద్యమమును చేపట్టి అనేక విచిత్రమైన మొండి వ్యాధులతో పోరాడిన సహజవైద్యులు. రామరాజుగారు ఓసారి ఓ గ్రామాధికారి చావుబ్రతుకుల మధ్య ఉండగా అన్నగారి ఆజ్ఞ మేరకు వెళ్ళి చూసి చనిపోవునని పాకలో వుంచిన అతనిని పొట్టరుద్ది చూసి లోనికి తీసుకొనిపోయి ఎనిమా చేసి మలాశయశుద్ధి చేయించి స్నానం చేయించగా ఓ గంటకి మాట్లాడటం, పాలు త్రాగడంతో చనిపోవునని తలంచిన గ్రామస్థులు బ్రతికిన గ్రామాధికారిని చూసి ఎవరో బాలయోగి వచ్చారట, ఆయన పచ్చివి, పండ్లు తప్ప ఏమీ తినరట, రోగి పొట్టరుద్ది మంత్రంతో బ్రతికించారట అని చెప్పుకుంటూ దర్శనార్థం రామరాజు గారి వద్దకు రాగా రామరాజుగారు నాయనా! ఇది మంత్రం కాదు తంత్రం కాదు నేను అపక్వాహారం తీసుకుంటున్నాను. ప్రకృతిచికిత్స ద్వారా మలాశయశుద్ధి చేసానంతే అని అసలు విషయం చెప్పిన నిరాడంబర జీవి రామరాజు.

అప్పట్లో కలరా వచ్చి ఊళ్ళు ఖాళీచేసి పారిపోయేవారు. ఎక్కడి శవాలు అక్కడ వదిలి బంధువులు, ఆత్మీయులు పారిపోయేవారు. అప్పుడు మన రామరాజుగారు యువకులను ప్రోత్సహించి రోజూ చనిపోయినవారిని పెద్ద గోతులు త్రవ్వించి ఖననం చేసేవారు. బ్రిటిష్ వారు సైతం ఈ దృశ్యం చూసి ఆశ్చర్యపోయేవారు.

రామరాజుగారు కేవలం అపక్వాహారం తింటూ అనగా పచ్చివి, పండినవి తింటూ సుమారుగా 3,800 మైళ్ళు అనగా రమారమి 6000 వేల పై చిలుకు కిలోమీటర్లు సైకిల్ యాత్ర చేస్తూ అనేక ప్రముఖుల దర్శనం చేసారు. అందులో గాంధీగారి దర్శనం ఓ ముఖ్యఘట్టం. ఆ రోజు గాంధీజీ ప్రజాదర్శన సమయం అయిపోయింది. ఇంక ఎవ్వరిని చూడరని ఖరాఖండిగా చెప్పగా రామరాజు గారు చిన్న చీటీ పంపగా దానిని చదివి గాంధీ వీరిని లోనికి పిలిచి, యువకుడివి పచ్చికూరలు ఎందుకు తింటున్నావని అడిగారట, దానికి రామరాజు ఇది మా అన్నగారి ఆజ్ఞ. ప్రకృతిసిద్ధ ఆహారానికి బలమేమిటో తెలియచెప్పాలని ఈ ప్రయోగం! అనగానే గాంధీజీ బేటా తుమ్ అచ్ఛా కామ్ కర్ రహాహై మత్ చోడో అంటూ ఓ పద్యం చదివారట. ఏకసంథాగ్రాహి అయిన మన రామరాజు గారి మనస్సులో ఆ పద్యం ముద్రించ బడినది. అది ఏమిటంటే "నంతహం కామయో రాజ్యం. న స్వర్గం నా పునర్భావం - కామయో దుఃఖతప్తానాం పాణినం ఆర్తినాశనం" దీని అర్థం నాకు రాజ్యం అక్కర లేదు, స్వర్గం అక్కరలేదు, పునర్జన్మ కూడా అక్కరలేదు. కాని కావలసింది ఏమిటంటే దుఃఖంతో బాధపడే వారి బాధలను తొలగించే శక్తి. ఈ వాక్యాలు మన రామరాజుగారు ఇప్పటికీ మరువక బీదవారికి ఉచిత చికిత్స, ఆహారం అందించడం జీవిత ఆశయంగా మలచుకున్నారు. వీరు ఈ రకంగా 7 సంవత్సరములు, అనగా 1936 సంవత్సరము నుండి 1942 సంవత్సరము వరకు అపక్వాహారం మాత్రమే భుజించి దాని మహిమను ప్రపంచానికి చాటారు.

వీరి అన్నగారు కొన్నాళ్ళు బాపట్లలోను, నకిరేకళ్ళు అడవిలోను ప్రకృతి ఆశ్రమాలు స్థాపించారు. వాటి నిర్వహణలోని అనుభవాలు చెప్పుకుంటే చిత్రమైనవి. అప్పుడే వారు రెండు విషయాలు చెప్పారు. 1. ఆకలి అబద్ధం 2. నీరసం పచ్చి అబద్ధం అని. ఇది 50 సంవత్సరాల క్రితం చెప్పిన ప్రామాణికం అని చెప్పారు. ఒక గిరిజనుడికి విరేచనాలు, వాంతులు అవ్వడం వాళ్ళవాళ్ళు తీసుకువచ్చి ఆశ్రమంలో వదిలి వెళ్ళారట. అతనికి మాటలేదు, ఎండిపోయి వున్నాడు. కదలిక లేదు. చికిత్స ప్రారంభించారు. ఒక రోజు రాత్రి అతని పాక నుండి పెద్దగా అలజడి వినిపిస్తే వెంటనే డాక్టరుగారు, కాపలాదారుడు పరుగున వెళ్ళారు. వీరి ఆలోచన - ఈ రోగిని ఏ ఎలుగుబంటో తీసుకుని పోయి వుంటుందని. కాని అక్కడ దీపాలు పెద్దవి చేసి చూడగ అతను మంచం మీద పడివున్నాడు. వెళ్ళి ఏమి జరిగిందని అడుగగా కళ్ళు త్రిప్పడం తప్ప మాట్లాడలేని స్థితి. తెల్లవారాక చూడగా ఓ ఏడు అడుగుల త్రాచుపాము చచ్చిపడి వుంది. అతనిని అడిగినా మాట్లాడలేకపోయాడు. 7, 8 రోజుల తరువాత అతను కోలుకుని ఆ రోజు ఆ పాముని తానే చంపానని తరువాత మళ్ళీ పడిపోయానని చెప్పాడు. ఈ సంఘటన గూర్చి రామరాజుగారు పరిపరివిధాల ఆలోచించి నీరసం, ఆకలి అనునవి మానసికం అని నిర్ణయించుకున్నారు. ఈ రకంగా ఇంకా ఎన్నో అనుభవాల మధ్య 1936 నుండి 1946 దాకా బాపట్ల తాలుకాలో ప్రకృతి గూర్చి గ్రామ గ్రామాలలో ప్రచారం చేసారు.

అన్నగారు కృష్ణంరాజుగారు 1946 సంవత్సరములో పశ్చిమగోదావరి జిల్లా భీమవరంలో ప్రకృతి చికిత్సాలయం స్థాపించి రామరాజుగార్ని అక్కడ వైద్యులుగా రమ్మని పిలవగా దాని నిర్వహణ భారం వహించి ప్రకృతిచికిత్స, దానిలోని సాధక బాధకాలు బాగా అనుభవించి వారి అనుభవాలు నలుగురికి పంచడం ప్రారంభించారు . వీరివద్ద ఎందరో ప్రముఖులు చికిత్స పొందారు. సినీ ప్రముఖులు ఎల్. వి. ప్రసాద్ గారు మొదలు బజాజ్ కుటుంబీకులు వరకు వున్నారు. వారి చిన్న కుమారునికి అన్నగారి పేరు పెట్టి, అతనికి 5 1/2 సంవత్సరాలు ప్రకృతిచికిత్స శిక్షణ ఇప్పించి 1987 సంవత్సరములో చికిత్సాలయ బాధ్యతలు అప్పజెప్పి ఇప్పుడు 89 సంవత్సరాల వయస్సులో యోగా శిబిరాలు నిర్వహిస్తూ జిల్లాలో 1200 మంది రెవెన్యూ సిబ్బందికి, 140 మంది P.E.T.లకీ యోగా నేర్పించడం, ఇతర రాష్ట్రాలు అంటే తమిళనాడు, కర్ణాటక, ఒరిస్సాల నుండి వచ్చే పేషెంట్స్ కు ఆరోగ్యన్నందిస్తూ అనేక యోగా, ప్రకృతి చికిత్సా శిబిరాలు నిర్శహించడం ఈ 89 సంవత్సరాల వయస్సులో అనితర సాధ్యం. అది రామరాజుగారికే సాధ్యం అని అనడంలో అతిశయోక్తి లేదు.

అనేకులు వీరిని వారి అనుభవాల్ని పుస్తక రూపంలో పెట్టమన్నప్పుడు పుస్తకం మార్గదర్శికాగలదు గాని గమ్యాన్ని చేర్చలేదు. పుస్తకాన్ని చూచి వైద్యాన్ని ఆచరించి దుష్పపరిణామాన్ని చవిచూస్తే శాస్త్రం దెబ్బతింటుందనే వారు. కాని మిత్రులు, కుటుంబ సభ్యులు బలవంతం చేయగా వారి అనుభవాలతోపాటు అసలు ప్రకృతికి మూలాధారం ఏమిటి? వాటిని ఎలా ఉపయోగించుకోవాలి? అనే విషయాలు పొందు పరుస్తూ కొన్ని పుస్తకాలు వ్రాయడం జరిగింది. వారు ప్రచారానికి పూర్తి వ్యతిరేకులు. పేపరు వారు, టి. వి. వారు, రేడియో వారు గాని ఆయన్ని ప్రచారం కోసం అడిగితే ప్రజల ఆమోదమేగాని ప్రచారం నాకు వద్దు అన్న నిరాడంబర జీవి. ప్రకృతి వైద్యశాస్త్రాన్ని ఔపోసనపట్టిన రామరాజుగారు తన గురించి చెప్పిన వాక్యం వింటే ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది. నేను ప్రకృతి వైద్యం మొదలు పెట్టిన 5, 6 సంవత్సరములలో ప్రకృతి వైద్యంలో మనకు యిక ఎదురులేదు. సమస్తం తెలిసిపోయింది. మనం చెప్పింది వేదం అవుతుంది అనుకున్నాను. యింకా 15 సంవత్సరములు గడిచిన తరువాత ప్రకృతి వైద్యంలో యింకా కొంచెం తెలుసుకోవాల్సి ఉన్నదేమోననిపించింది. ఇంకో 20 సంవత్సరము లు గడిచేసరికి ప్రకృతివైద్యంలో ఇంకా చాలా నేర్చుకోవాల్సి యున్నదేమోనని అనిపించింది. 60 సంవత్సరములు వైద్యానుభవం వచ్చిన తరువాత తనకి ప్రకృతి వైద్యంలో ఏమి తెలియలేదనిపించిందట. దీనిని బట్టి వారి అసాధారణ వ్యక్తిత్వం, నిరాడంబరత వ్యక్తమౌతుంది. వీరు 1987 సంవత్సరములో చిత్తూరుజిల్లా ఏర్పేడు ఆశ్రమం మళయాళ స్వాముల వారిచే "యోగాచార్య" అనే బిరుదుతో సత్కరింపబడినపుడు ఆ స్వామివారు అన్న వాక్యములు రామరాజుగారి విజ్ఞానాన్ని చాటుతాయి. మేము మతం అన్నా యోగం అన్నా సరి అయిన అవగాహనతో లేమని, రామరాజుగారి వద్ద యోగ నేర్చుకున్నాక ఆయన ఉపన్యాసధోరణి విన్నాక తెలుసుకున్నాం. మతంలో పూర్తిగా వైద్యశాస్త్రాన్ని ఇనుమడింపచేసిన ఆయన అవగాహనాజ్ఞానం అమోఘం అన్నారు.

1936 సంవత్సరములో "లూయి కూనె" అనే మహాశయుని జలచికిత్స విధానం అనే గ్రంథానికి శ్రీ ద్రోణంరాజు సత్యనారాయణగారి అనువాద గ్రంథం జీర్ణావస్థలో యుండగా దానిని 1000 పేజీల గ్రంథంగా మన రామరాజుగారు వ్రాసి, అన్నగారికి అందించడం వలనే ఆయనకు ప్రకృతిచికిత్సపై మక్కువ వచ్చిందని అంటారు. ఆయన ఈరోజుకీ ఆశ్రమ పనులే గాక వారిబట్టలను వారే ఉతుక్కుని ఆరవేయుట, వారి గిన్నెలను వారే కడుక్కొనుట, ప్రయాణంలో వారి సామానులు వారే మోసుకోవడం మొదలగునవి వారి నిత్యజీవిత వ్యాయామం యొక్క అవగాహనను తెలియచేస్తుంది. వారు ప్రకృతి చికిత్సలో చేసిన అద్భుతాలు చెప్పాలంటే అంతులేదు. పూర్తి శాస్త్ర పరిజ్ఞానంతో పరీక్షలు నిర్వహించి రోగనిర్ధారణ చేసి ఇక లాభం లేదు అనుకున్న రోగులను 20, 30 సంవత్సరములు బ్రతికించిన దిట్ట. వారికి కేంద్ర ప్రభుత్వం వారు రోగాలమీద "రీసెర్చ్" చేయడానికి 1980 నుండి 1983 వరకు 1985 నుండి 1990 వరకు 1992 నుండి 1995 వరకు సంవత్సరానికి లక్ష రూపాయలు గ్రాంట్ ఇవ్వగా M.B.B.S డాక్టరును ఉద్యోగిగా వేసుకుని లేబరెటరీ స్థాపించి పూర్తి సైంటిఫిక్ పరిజ్ఞానంతో రీసెర్చ్ చేసిన పురాతన ఆధునిక వైద్యులు మన వేగిరాజు రామరాజుగారు. ఎవరు ఏమి అడిగినా, ఏ సమయములోనైనా, వైద్య సలహాలు విసుగు విరామం లేక చెబుతూ వుంటారు. ఎప్పటికి వారి ఆసన స్థానం బీదరోగుల ఎదురుగా చెట్టుక్రిందనేగాని స్పెషల్ వార్డు వైపు వారు రారు. వారి దృష్టిలో ఎంతపెద్దలైనా, ఎంతచిన్నలైనా రోగం ముందు అందరు సమానులే!

ఎన్నో వేలమందికి రోగనిర్మూలన చేసి ప్రకృతి వైద్యాన్ని అరటిపండు ఒలచినంత సులభముగా అవగాహన కలిగించి మనోవాక్కాయ కర్మలందు ఏకత్వము కలిగి, వారి జీవితమంతా ప్రకృతి వైద్య విద్యావ్యాప్తి కోసమే అంకితం గావించిన మహాత్ములు రామరాజుగారు. అనారోగ్యముతో వారి వైద్యాలయమునందు చేరిన నాపై అవ్యాజ అనురాగము కురిపించి ప్రకృతి వైద్య విద్యపై నాకు కూలంకషముగా అవగాహన కలిగించి నన్ను సంపూర్ణారోగ్యవంతునిగా చేసి, నా జీవిత పంథాను సమాజక్షేమానికి ఉపయోగపడే వైద్యునిగా ఊపిరిపోసి, నాలోని సేవాభావానికి మరుమల్లెబాటను నిర్మించి, మర్చిపోలేని ప్రేమానురాగాలను అందించిన గురువర్యులు, ధన్వంతరీ సమవైద్యులు, యోగాచార్య డా.వి.వి. రామరాజుగారి పాదపద్మములకు ఈ గ్రంథాన్ని వినమ్రంగా అంకితం గావించడం నా భాగ్యంగా తలుస్తూ ఈ సందర్భంగా వారికి నా హృదయపూర్వక నమస్సుమాంజలులు తెలియచేసుకుంటున్నాను.

భగవంతుడు మానవాళికి మేలుచేయాలనుకున్నప్పుడు మానవజాతికి మార్గదర్శకులుగా కొంతమందిని సృష్టిస్తాడు. సత్యనారాయణరాజుని చూస్తే నాకు అలానే అనిపిస్తుంది. మనస్సు, మాట, మనుగడ (ఆచరణ) ఒకటిగా జీవిస్తూ, పరహితమే తన వ్రతముగా తలుస్తూ అహర్నిశలు శ్రమిస్తున్న డా.రాజు నాకు ఎంతో ఆప్తుడు. వారిపై నాకు పుత్రవాత్సల్యం కలదు.

దశాబ్దాలుగా ప్రకృతివైద్యంపై అవగాహన గల నేను, సత్యనారాయణరాజు ఈ విధానం ద్వారా వేలమందిని ఆరోగ్యవంతులను గావించడం గమనించి, ఆహారవిహారాలతోపాటు ఆసనాలు కూడా ఆరోగ్యానికి ఎన్నో విధాలుగా సహకరిస్తాయని తలచి, రెండు సంవత్సరాలక్రితం సత్యనారాయణ రాజుని ఆసనాలపై ప్రజలందరికి పరిపూర్ణ అవగాహన కలిగించే విధంగా ఒక పుస్తకం రాయమని కోరాను. వీరినే ఎందుకు కోరానంటే - సత్యనారాయణరాజు చెబుతున్న ఆసనాల విధానం ఎంతో పరిపూర్ణమైనది, శాస్త్రబద్ధమైనది, ప్రభావ వంతమైనదిగా నేను స్వయంగా గమనించాను. అది ప్రజలందరికీ అందితే శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యాన్ని అందరూ ఇంట్లోనే పొందగలరని నా భావన. ఆ ఈపిత్సం ఇన్నాళ్ళకు ఈ ఆసనాలు - ఆరోగ్యానికి శాసనాలు గ్రంథం చూసిన తరువాత ఈడేరినది.

ఈ గ్రంథప్రతి చదివిన తరువాత - ఆసనాల వివరణ, ఆసనాల మధ్య విశ్రాంతి ఎందుకు తీసుకోవాలి, వ్యాయామాలకు ఆసనాలకు తేడా తదితర విషయాలపై సంపూర్ణ అనుభవంతో, సశాస్త్రీయంగా సత్యనారాయణరాజు రచించిన తీరు అద్భుతమనిపించినది. ఈ గ్రంథం ఆరోగ్యాభిమానులందరికీ ఉపయుక్తమైనది. ఒక్కసారి చదివితే చాలు ఆచరించడం ప్రారంభించాలనిపిస్తుందనడంలో ఏ మాత్రం అతిశయోక్తి లేదు.

భౌతిక సంపదలతో అలరారుతున్న నేటి మానవుడు అనునిత్యం అనేక మానసిక సమస్యలకు గురి అవుతూ తద్వారా అనారోగ్యాన్ని అశాంతిని కొనితెచ్చుకుంటున్నాడు. ఇట్టి సమస్యలన్నింటికి సరియైన సమాధానం ఈ ఆసనాలు - ఆరోగ్యానికి శాసనాలు. కాబట్టి ఆరోగ్యాభిలాషులందరు ఈ అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోగలరని నా ఆకాంక్ష.

ప్రతిఫలాపేక్షలేని ప్రజారోగ్యసేవనే పవిత్రకార్యంగా తలచి యజ్ఞార్థంగా తన జీవితాన్ని మలచుకొని అవిరామంగా కృషిసాగిస్తున్న సత్యనారాయణరాజుకి అభినందనలు హృదయపూర్వకంగా తెలియజేస్తూ.... ఇంకా అనేక ఆరోగ్యగ్రంథములు వారి నుండి వెలువడాలని మనస్ఫూర్తిగా ఆశిస్తున్నాను.

సిహెచ్. వి.పి . మూర్తిరాజు,

స్వాతంత్య్ర సమరయోధులు,

గాంధేయవాది.

ప్రియమైన ఆరోగ్యాభిలాషులందరికీ నా హృదయపూర్వక నమస్కారములు.

నాకు చిన్నతనం నుండే ఛాతీ నొక్కుకున్నట్లు, గుండె ఎత్తుగా (గుండె జబ్బు ఉన్నవారికి ఉన్నట్లు) ఉండేది. 18 సంవత్సరాల వయస్సు వచ్చినా ఎత్తు ఐదు అడుగులు మించి పెరగలేదు. నాలో ఈ మార్పులను గమనించిన మా నాన్నగారు 1985లో నన్ను కాకినాడ, ప్రకృతి వైద్య నిమిత్తం డా. వి. వి. రామరాజు గారి వద్దకు పంపారు. డా. వి.వి. రామరాజుగారు నాకు ఆసనాలను నేర్పి, ఆహార నియమాలను నాతో ఆచరింపజేసారు. నేను వాటిని 5, 6 నెలలపాటు ఆచరించి 5 అంగుళాల ఎత్తు పెరగడమేకాకుండా, ఛాతీకూడా విశాలంగా మారింది. అక్కడ నుండి ఆసనాలపై, ఆహార నియమాలపై నాలో ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ ఏర్పడి, వాటిపై ఎక్కువ ఆలోచనపెట్టి తెలుసుకోవడం ప్రారంభించాను. ఆసనాలను అడిగిన వారికి, తెలిసిన వారికి నేర్పడం కూడా చేసేవాడిని. 1994 నుండి ఆసనాల క్లాసులు పెట్టి శిక్షణ ఇవ్వడం ప్రారంభించాను. ప్రకృతి విధానాన్ని ఆచరించే రోగులకు ఆహార నియమాలతోపాటు ఆసనాలను కూడా నేర్పించడం చేసేవాడిని. ఈ విధముగా ఆసనాలపై నాకు కొంత అనుభవం పెరగడం జరిగినది.

ఈ రోజులలో ఆసనాలను నేర్పే తీరు చూస్తూ వుంటే ఆసనాలను వ్యాయామాలవలే చేయిస్తున్నారు. వారికి వచ్చిన భంగిమలను 20, 30 రకాలు ఒకదాని తర్వాత ఒకటి పెట్టడం, తీసివేయడం చేస్తున్నారు. ఆసనాలకు, వ్యాయామాలకు అసలు ఉన్న భేదం ఏమిటనిగానీ, ఎంతసేపు ఆసనం వేయాలన్న విషయంగానీ, ఆసనాన్ని తీసాక ఏమిచేయాలన్నది గానీ, ఆసనంలో మనస్సు స్థితి ఎలా ఉండాలన్నదిగానీ మొదలగు విషయాలపై సరైన అవగాహన కలిగించడంలేదు. ఏ ఆసనాల పుస్తకం చూసినా ఎన్నో రకాల ఆసనాల బొమ్మలతో, రకరకాల శ్లోకాలతో, అర్థం అయ్యి కాని భాషాపాండిత్యంతో నిండి వుంటున్నాయి. ఆసనాలంటే ఏమీ తెలియని కొత్తవారికి అన్ని రకాల భంగిమలు చూసే సరికి ఇవన్నీ మన వలన ఎక్కడ అవుతాయి, ఎక్కడ వంగుతాయిలే అనే భయం కలిగి ముందే ఆసనాలపై వ్యతిరేకత వస్తుంది. మన శరీరం ఆసనాలకు పనికిరాదని గట్టిముద్ర వారిలో పడిపోతున్నది. ఈ కారణంచేత ఎక్కువ మంది ఆసనాలకు దూరం అవుతున్నారు. ఈ లోటును ప్రజలకు తీర్చడానికి అన్ని విషయాలను పూర్తిగా వివరిస్తూ, తేలికైన భాషలో వ్రాస్తూ అందరికీ అతిముఖ్యమైన పదిహేనురకాల ఆసనాల గురించే నేను వివరించడం జరిగింది. ఎంతలావు వున్నవారైనా, కాళ్ళు, నడుము బిగిసిన వారైనా తేలికగా ఆసనాలను చేసేతీరును తెలియజేయడం జరిగింది. ఆసనాలు చేసే వ్యక్తికి కలిగే ఎన్నో రకాల సందేహాలకు పూర్తి వివరణను అందించడానికి వ్రాసినదే ఈ "ఆసనాలు - ఆరోగ్యానికి శాసనాలు" అనే పుస్తకం.

ముఖ్యంగా లావు వున్నవారు ఆసనాలకు పనికిరాము అనుకుంటారు. లావు వున్నవారికే ఆసనాలు ఎక్కువ ఫలితాన్ని అందిస్తాయి అనే విషయాన్ని స్పష్టంగా తెలియజేసాను. లావు వున్న వారి కొరకు ప్రత్యేకమైన భంగిమను వేసి, ఆసనములో ఎంతవరకు వంగితే అక్కడే ప్రయోజనం ఎందుకు వస్తుందో వివరించడం జరిగింది. అలాగే మెడనొప్పులు, నడుము నొప్పులు, కాలుజాలు మొదలగు ఇబ్బందులువున్న వారికొరకు ప్రత్యేకమైన ఆసనాలను అందించడం జరిగింది. ఏ ఇతర వ్యాయామాలలో గాని, వాకింగ్ లో గాని, శారీరకశ్రమలోగాని పొందలేని ప్రత్యేకమైన లాభాన్ని ఒక్క ఆసనాలద్వారానే మనిషి అలసటలేకుండా, కదలకుండా కూర్చుని ఎలా పొందవచ్చో వివరించడం జరిగింది.

ఈ పుస్తకం చదివిన తరువాత ఆసనాలపై సంపూర్ణ అవగాహన కలిగి, ఆచరించాలనే ఆతృత పెరిగి మీ దినచర్యలో భాగంగా చేసుకుంటారని నా నమ్మకం. ఆ నమ్మకాన్ని వమ్ము చేయరని మనస్ఫూర్తిగా ఆశిస్తూ.........

సుజన విధేయుడు,

మంతెన సత్యనారాయణరాజు

ఒక పుస్తకం రాయాలంటే అది ఒక యజ్ఞం. అదీ ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన పుస్తకం అంటే ఒక మహాయజ్ఞం. దానికి ఎంతో సామర్థ్యం ఉండి, సహాయ సహకారాలు లభించాలి. అదీ కాకుండా కేవలం ఒకే నెలలో (1-5-2001 నుండి 31-5-2001 వరకు) నాలుగు ఆరోగ్య గ్రంథాలను రాయాలని సంకల్పించాను. ఆ సంకల్పం ఇలా వాస్తవ రూపం దాల్చడం వెనుక కొంతమంది సహృదయుల నిరంతర కృషి, సహాయ సహకారాలు నేను ఎన్నటికీ మరువలేను. ఈ ఆరోగ్య జీవన విధానాన్ని ప్రజలకు అందించాలనే నా తపనకు తోడుగా నిలిచి నేనున్నానంటూ మా కోసం విజయవాడ, కృష్ణానదీ తీరాన చక్కని తోటల్లో, ఆహ్లాదకర వాతావరణంలో ఒక చక్కని కుటీరాన్ని ఏర్పాటుచేసి రోహిణీకార్తె మండుటెండల ప్రభావం మాపై పడకుండా గ్రంథరచన నిరంతరాయంగా సాగాలనే ఆకాంక్షతో సకల సదుపాయాలను స్వయంగా పర్యవేక్షించి, ఈ నెల రోజులు మాకు ఏ ఆటంకాలు కలుగకుండా ఈ యజ్ఞం నిర్విఘ్నంగా సాగించడానికి ప్రధాన కారకులైన సహృదయ సంపన్నులు శ్రీ గోకరాజు గంగరాజు గారికి (M.D. Laila group of Companies, VJW) నా హృదయ పూర్వక కృతజ్ఞతలు.

నా ఈ జీవన గమనంలో అనుక్షణం మేలైన సలహాలనిస్తూ, ఆసనాలపై ఒక పుస్తకం వ్రాయమని నన్ను ప్రోత్సహించి, తొలిపలుకును ముచ్చటగా వ్రాసి యిచ్చిన ప్రముఖ స్వాతంత్య్ర సమరయోధులు, గాంధేయవాది శ్రీ సిహెచ్.వి.పి. మూర్తిరాజుగారికి,

తనకు తానుగా అభిమానంతో ఈ పుస్తకాల ప్రూఫ్ రీడింగ్ ను సమర్థవంతంగా నిర్వర్తించిన శ్రీ తురుమెళ్ళ కోటేశ్వరరావు గారికి, గ్రంథరచనా సమయంలో నా సహవాసియై ఫెయిర్ కాపీలందించిన చిరంజీవి వాకాడ దుర్గాప్రసాద్ కు,

అతి తక్కువ సమయంలో ఈ పుస్తక ప్రచురణ జరగటానికై ఈ కార్యనిర్వహణను తమ స్వకార్యంగా భావించి సకాలంలో ముద్రణ పూర్తిగావించిన ప్రింటింగ్ ప్రెస్ యాజమాన్యానికి, సిబ్బందికి మరియు ముఖ్యంగా శ్రీ శివాజీరాజు గారికి,

ఈ విధానాన్ని ఆచరించి, ఆరోగ్యాన్ని పొంది, అడిగినదే తడవుగా శరపరంపరగా ఉత్తరాల ద్వారా, ఫోనులద్వారా వారి అనుభవాలను అందించిన ఆరోగ్యాభిమానులందరికీ నా మనఃపూర్వక కృతజ్ఞతాభినందనలు తెలియ జేసుకుంటున్నాను.

మంతెన సత్యనారాయణరాజు

• శరీరం స్థిరంగా, సుఖంగా ఉండే తీరు - అదే ఆసనమని తెలుసుకోవాలి మీరు
• ఆసనాలతో ఆరోగ్యం చేకూరుతుంది - శరీరానికి, మనసుకీ సమన్వయం ఏర్పడుతుంది
• పేరుకున్న మలినాలు తొలగు - గ్రంథుల పనితీరు మెరుగు
• ఉంటే అవయవాల మధ్య సమన్వయం - అవుతుంది ప్రాణశక్తి సరిగా వినిమయం
• ఆసనాలు వేస్తే మనసు జాగృతం - శరీరమౌతుంది ఆరోగ్యవంతం

శరీరం కదలకుండా, సుఖంగా ఉండే తీరుని ఆసనమని అంటారు. ఆసనాలు వేయడం అంటే శారీరకమైన వ్యాయామం లాంటిదేనని అనుకుంటూ ఉంటారు. వ్యాయామం శరీరాన్ని ప్రభావితం చేసినట్లే ఆసనాలు కూడా శరీరంపైన పూర్తి ప్రభావాన్ని చూపిస్తాయి కాని ఆసనాలు అనేవి కేవలం శరీరంతో చేసేవికాదు. ప్రతి మనిషి శరీరం, మనస్సు, చైతన్యల యొక్క కలయిక. ఈ మూడు కలిసి ఉన్నదే ఒక మనిషి స్వరూపం. ఆసనాల యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశం, ఈ మూడింటిని సమన్వయపరిచి దాని ద్వారా సమతుల్యాన్ని సాధించడం. ఆసనాలు అనేవి కేవలం శరీరంతోటి చేసేవే అయితే మనం ఆసనాలు వేస్తూ ఇంట్లో విషయాలు, ఆఫీసు విషయాలు, లేదా ఇతర విషయాలు ఏదో ఒకటి ఆలోచిస్తూ చెయ్యవచ్చు. కాని ఆసనాలు వెయ్యాలంటే మనసు యొక్క పూర్తిదృష్టి శరీరంపైన ఉండాలి. ఇతర విషయాలు ఏమీ మనసులోకి రాకూడదు. ఆసనంలో మనస్థితి ఎలా ఉన్నదీ, శ్వాస ఎలా నడుస్తున్నదీ, కండరాలు ఏవిధంగా పనిచేస్తున్నదీ ఈ విషయాలపైనే పూర్తిగా మనసుని లగ్నం చేయ్యాలి. అలా చేసినపుడే ఆసనాన్ని సరియైన రీతిలో చేసినట్లు. వ్యాయామం చేసేటప్పుడు మనసుని లగ్నం చెయ్యాల్సిన అవసరం ఉండదు. అందుచేత దానివలన శరీరానికి కొంత వరకే ప్రయోజనం ఉంటుంది.

ఒక మనిషి మానసికంగా, శారీరకంగా అనారోగ్యంగా ఉన్నప్పుడు జీవితంలో ఏ పనినీ హుషారుగా చెయ్యలేడు. అనుకున్నదీ సాధించలేడు. మానసికంగా, శారీరకంగా ఆరోగ్యంగా ఉన్నప్పుడే శక్తివంతంగా, సమర్థవంతంగా పనిచెయ్యగలడు. ఆనందంగా ఉండడం, ఆధ్యాత్మిక ఉన్నతిని సాధించడం సాధ్యమవుతుందన్న విషయాన్ని కొన్నివేల సంవత్సరాల క్రితమే మన పూర్వీకులు గ్రహించబట్టి ఆసనాలు అనే పద్ధతిని కనిపెట్టడం, దానిని ఆచరించి సత్ఫలితాలను సాధించడం జరిగింది. పూర్వకాలంలో మందులు కనిపెట్టబడలేదు కాబట్టి శరీరానికి అనారోగ్యం రాకుండా ఉండాలంటే మనలో ఉన్న శక్తినే ఏవిధంగా ఉపయోగించుకుంటే రాకుండా కాపాడుకోగలమని ఆలోచించేవారు కాబట్టి శరీరాన్ని ఆరోగ్యంగా తీర్చిదిద్దుకోగల ఉపాయాలను కనిపెట్టగలిగారు. అవి ఈనాటికీ తిరుగులేని విధముగా ఆచరణలో సత్ఫలితాలను ఇస్తున్నాయి. ఆధునికి వైద్య పద్ధతులన్నీ ఈ మధ్య తెలుసుకున్నవి, తక్కువ అనుభవంతో చెప్పేవి. కాని ఆసనాలు అనేవి కొన్ని వేల సంవత్సరాలుగా ఎంతో పరిశోధన చెయ్యబడి శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యాన్ని, ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి ఒక నిర్ధిష్టమైన పద్ధతిగా రూపొందించబడినవి. అప్పటి మనిషికి, ఇప్పటి మనిషికి ఆలోచనలలో, జీవన విధానంలో ఎంతో తేడా ఉన్నప్పటికీ ఆసనాల అవసరం ఒకే విధముగా ఉంది. ఈ ఆసనాలు శరీరానికి ఆరోగ్యాన్నివ్వడమే కాకుండా ఉన్నత చైతన్యాన్ని పొందడానికి దోహదం చేస్తాయి. అనారోగ్యంతో, నొప్పులతో, బాధలతో, మానసికమైన రుగ్మతలతో జీవించే మనం అటువంటి ఉన్నతమైన స్థితిని పొందడమనేది ఊహించలేని విషయం. ముందు మన కర్తవ్యం శారీరకమైన, మానసికమైన బాధలనుండి బయటపడటం. ఉన్నతస్థితికి వెళ్ళడమనేది తరువాత సంగతి. ఆసనాలు సాధన చెయ్యడం ముఖ్యంగా ఈ బాధలనుండి బయటపడటం కోసమే. ఆసనాలు శరీరంలోని ప్రతి కీలును బిగుతు లేకుండా సులువుగా ఉండేటట్లు చేస్తాయి. కండరాలకు శక్తినిచ్చి, అన్ని అవయవాలకు చక్కగా రక్తప్రసరణ అయ్యేటట్లు చేస్తాయి. శరీరంలోని వివిధ భాగాల్లో చేరి నిలవ ఉన్న టాక్సిన్స్ ను, విషాలను తొలగిస్తాయి. శరీరంలోని అన్ని అవయవాలకు చక్కని మర్దననిస్తాయి. శరీరానికి, మనసుకి సమన్వయాన్ని ఏర్పర్చి మనసుకి విశ్రాంతినిస్తాయి. శరీరం, మనసు అనేవి విడదీయలేనివి. ఎప్పుడైతే శారీరకమైన ఆరోగ్యం పూర్తిగా వస్తుందో అప్పుడు మనసులో కూడా మంచిమార్పులు వస్తాయి.

మానసికమైన ఆందోళన, శారీరకంగా బలహీనంగా ఉండటం ఈ రెండూ అనేకరకాలైన జబ్బులకు కారణమవుతాయి. శరీరం తనకితనే వైద్యం చేసుకోగల అద్భుతమైన శక్తిగలది. సహజంగా శరీరానికి ఉండే శక్తితో జబ్బులు రాకుండా నిరోధించుకోగల్గుతుంది. దానినే మనం రోగనిరోధకశక్తి అంటున్నాము. ఆసనాల వలన మనసులో రోగనిరోధకశక్తి పెరుగుతుంది. మన శరీరంలో మలినపదార్థాలు పేరుకొని ఉన్నప్పుడు రోగకారకాలైన బాక్టీరియాలు, విషాలు పెరగడానికి అవకాశం ఏర్పడుతుంది. ఆసనాల ద్వారా శరీరంలో పేరుకున్న మలినాలు తొలగింపబడతాయి. మన శరీరంలో ముఖ్యమైన గుండె, ఊపిరితిత్తులు, కిడ్నీల లాంటి అవయవాలు సరిగా పనిచేయలేనపుడు కొన్ని రకాలైన రోగాలు వస్తాయి. ఆసనాలు ఈ అవయవాలన్నింటిని సక్రమంగా, శక్తివంతంగా పనిచేసేలా చేస్తాయి. నరాలు సరిగా పనిచెయ్యకపోవడం వలన కూడా మనకు రకరకాల ఇబ్బందులు కలుగుతాయి. ఆసనాలు నరాలను బలంగా చేసి, నరాలపైన ఒత్తిడి లేకుండా అన్ని అవయవాలకు నరాలద్వారా సంకేతాలు సరిగా అందేలా చేస్తాయి. జబ్బులకు మూలకారణమైన విపరీతమైన మానసిక ఒత్తిడులనుండి ఆసనాలు మనల్ని కాపాడతాయి.

మన శరీరంలో ఎండోక్రైన్ గ్రంథులనబడే హార్మోనులను ఉత్పత్తిచేసే గ్రంథులున్నాయి. ఈ హార్మోనులు శరీరంలోని వివిధ అవయవాల పనితీరుని నియంత్రిస్తూ ఉంటాయి. కొన్ని రకాల హార్మోనులు మనసుని కూడా ప్రభావితం చేస్తాయి. అలాగే మానసికస్థితిని బట్టి ఈ గ్రంథులు పనిచెయ్యడంలో హెచ్చు తగ్గులు వస్తూ ఉంటాయి. ఉదాహరణకి ఎడ్రినలిన్ అనే హార్మోను కోపం, భయం, ఆందోళన ఉన్నప్పుడు రక్తంలోనికి ఎక్కువగా విడుదల అవుతుంది. దీని కారణంగా గుండె వేగంగా కొట్టుకోవడం, శ్వాసక్రియ పెరగడం, కండరాలు సంకోచించుకుని టెన్షన్ కి లోనుకావడం జరుగుతుంది. అలాగే మనల్ని ప్రమాదం నుండి కాపాడవలసి వచ్చినపుడు కూడా ఎడ్రినలిన్ ఎక్కువ రక్తంలోనికి స్రవించి మనల్ని మనం రక్షించుకునే విధముగా శరీరంలో రియాక్షన్ కలిగిస్తుంది. ఉదాహరణకి మనం రోడ్డుమీద పరధ్యానంగా వెళ్తున్నప్పుడు హఠాత్తుగా ఒక లారీ మనకి ఎదురుగా వచ్చినపుడు మనం అప్రయత్నంగా ప్రక్కకి దూకుతాం. ఇలా మనం దూకేలా చేసేది ఎడ్రినలిన్. పిల్లలు ఎదిగే వయసులో థైరాయిడ్ హార్మోనులు ఎక్కువగా విడుదల కావడం వలన పెరుగుదల సాధ్యమవుతుంది. స్త్రీలలో అండాలు విడుదల కావడానికి, గర్భం ధరించడానికి ప్రతిపనికి హార్మోనుల అవసరం ఉంటుంది. ఈ హార్మోనుల పని శరీరంలో ఒకటని చెప్పడానికి లేకుండా ఎన్నోరకాలుగా, ఎన్నో రూపాలలో ఉంటుంది. ఏ అవయవము ఎప్పుడు ఎంత వేగంగా పనిచెయ్యాలో, ఎప్పుడు నెమ్మదిగా పనిచెయ్యాలో అనేది కూడా హార్మోను ఆధీనంలోనే ఉంటుంది. మన ఆరోగ్యం సరిగా ఉండాలంటే, శరీరం సక్రమంగా పనిచెయ్యాలంటే ప్రతి ఎండోక్రైన్ గ్రంథి నుండి విడుదలయ్యే హార్మోనులు ఏ సమయానికి ఎంత అవసరమో ఆ సమయానికి అంత మోతాదులోనే రక్తంలోనికి విడుదల కావాలి. ఈ విధంగా జరగనపుడు శరీరంలో రకరకాల మార్పులు రావడమే కాకుండా మానసికమైన మార్పులు కూడా వస్తాయి. ఆసనాలు ఈ ఎండోక్రైన్ గ్రంథుల పనితీరులో హెచ్చుతగ్గులు లేకుండా నియంత్రిస్తాయి. ఆసనాల వలన కలిగే ముఖ్యమైన ప్రయోజనాలలో ఇది ఒకటి. ఎండోక్రైన్ గ్రంథులు పనిచెయ్యక పోవడానికి ముఖ్యమైన కారణం శరీరానికి ఎక్కువ శ్రమని కల్గించడం, శరీరాన్ని సరియైన రీతిలో ఉపయోగించకపోవడం, మానసికమైన ఒత్తిడులు వీటివలన గ్రంథులకు నరాల సంకేతాలు సరిగా అందకపోవడం, ఆక్సిజన్ తో నిండిన రక్తం సరిపడినంత అందకపోవడం జరుగుతుంది. అందుచేతనే వాటి పనితీరులో మార్పువస్తుంది. ఆసనాలు ఈ ఇబ్బందులన్నింటినీ సవరించి నెమ్మదిగా అవి సరిగా పనిచేసేలా దారిలో పెడతాయి. మన శరీరంలోని ప్రతి అవయవము ఒకదానితో ఒకటి సమన్వయముగా పనిచేసినపుడే ఆరోగ్యమనేది సాధ్యమవుతుంది. వీటి మధ్య సమన్వయం లేనప్పుడు శరీరానికి పనిచేసే సామర్థ్యం తగ్గిపోతుంది. అందుచేత అనారోగ్యం ఏర్పడుతుంది. ఆసనాలవలన అన్ని అవయవాలకు సమన్వయం ఏర్పడుతుంది.

మన శరీరం చుట్టూ కంటికి కనపడని శక్తివలయం ఒకటి ఉంటుంది. దీనినే శక్తికవచము అని కూడా అనవచ్చు. దీనినే యోగశాస్త్రంలో "ప్రాణమయకోశము" అంటారు. ఏనాడో మన యోగశాస్త్రంలో చెప్పబడిన ఈ శక్తివలయము గురించి తేలికగా తీసిపారవేయడానికి లేకుండా, రష్యాలోని కొంతమంది శాస్త్రజ్ఞులు దీనిని కిర్లియన్ ఫొటోగ్రఫీ అనే పద్ధతిలో ఫొటో తీయడం ద్వారా నిరూపించడం జరిగింది. ఈ శక్తి శరీరం లోపల, బయట కొన్ని మార్గాలలో ప్రయాణిస్తూ ఉంటుంది. యోగశాస్త్రంలో ఈ మార్గాలను నాడులని అంటారు. ఈ దారులు మూసుకు పోయినపుడు లేదా ఎక్కువ శక్తి ఒకేచోట కేంద్రీకృతమైనపుడు కొన్ని రకాలైన మానసిక, శారీరక రుగ్మతలు ఏర్పడతాయని నిరూపించబడింది. ఆసనాలు వేయడం ద్వారా ప్రాణశక్తి ఈ నాడుల ద్వారా అడ్డంకులు లేకుండా, సులువుగా ప్రవహించడం వలన ఆరోగ్యాన్ని పొందడానికి అవకాశం ఏర్పడుతుంది.

ఆసనాలు శ్వాసను తీసుకోవడంలో మార్పులు తెస్తాయి. వేగంగా, అసమానంగా శ్వాసలు తీసుకోవడం, మానసికమైన శారీరకమైన ఒత్తిడిని సూచిస్తుంది. ఆసనాలవలన శ్వాసక్రియ నెమ్మదిగా, దీర్ఘంగా, సమానంగా జరుగుతుంది. ఆసనాలు శ్వాసలను తగ్గించి దీర్ఘంగా ఉండేలా చెయ్యడం వలన మానసికమైన ప్రశాంతత ఏర్పడుతుంది.

ఆసనాలు వేస్తున్నంతసేపు మనసు జాగృతమై ఉంటుంది. ఎప్పుడూ పరుగులు పెట్టే మనస్సు ఆసనాలలో శరీరంపైన నిలుస్తుంటే, మనసుని శరీరంపైన నిలుపకుండా, గమనింపు లేకుండా చేసే ఆసనాలు ఆసనాలక్రింద లెక్కలోనికి రావని చెప్పవచ్చు. శారీరకంగా ఎంత చక్కగా ఆసనం వేసినప్పటికీ మనసు అవయవాలపై పెట్టనపుడు ప్రయోజనం ఉండదు. ఆసనాలు వేసేటపుడు మనసు శ్వాసలపైన పెట్టడం వలన ఆ కొంత సమయమన్నా మనసులోనికి బెంగలు, బాధలు రాకుండా ఉంటాయి. ఇది ఆసనాలు వేసినంతసేపే ఉండే ప్రయోజనంలా కన్పించినప్పటికీ క్రమంగా ఒక మనిషిలో చక్కటి మానసికమైన మార్పును తెస్తుంది. మన మనసులోని భావాలను చాలావరకు శరీరం ప్రతిఫలింపజేస్తూ ఉంటుంది. ఉదాహరణకి మనం కోపముగా ఉన్నప్పుడు ఛాతీని, భుజాల్ని ఎగరవేస్తాం. బాధగా ఉన్నప్పుడు నిట్టూరుస్తాం. అదే ఆందోళనగా ఉన్నప్పుడు వేగంగా తీసుకుంటాము, మాట వణుకుతూ మాట్లాడతాము. అదే సంతోషముగా ఉన్నప్పుడు శరీరమంతా తేలికగా ఉన్నట్లు, ఎక్కడా బిగింపులేనట్లు అనుభవం చేసుకుంటాం. ఈ విధంగా మనసు ఎలా ఉన్నదీ శరీరం చెబుతూ ఉంటుంది. ఆసనాలు మనసుని, శరీరాన్ని శక్తివంతంగా, ఆరోగ్యవంతంగా చేసి ఎలాంటి నొప్పులు, బాధలు లేకుండా చేసి పైనచెప్పిన మార్పులేవీ మన శరీరంలో రాకుండా చేసి మనసుని, శరీరాన్ని అందంగా తీర్చిదిద్దుతాయనడంలో ఎంత మాత్రము సందేహము లేదు.

• ఆసనమంటే కదలని స్థితి - వేసేటపుడు ఉండాలి క్రమపద్ధతి
• ఆసన స్థితిలో చేస్తే లోపం - ప్రయోజనముండదు లవలేశం
• మూడు స్థితులను అవగాహన చేసుకో - ఆ తరువాతే ఆసనాలు వేసుకో

శరీరాన్ని ఒకరకమైన భంగిమలో పెట్టి కదలకుండా ఉండడాన్ని ఆసనం అని అంటారు. ప్రతీ ఒక ఆసనానికి మూడు స్థితులు ఉంటాయి. ఈ మూడు స్థితులను పూర్తిగా చేస్తేనే ఒక ఆసనము చేసినట్లు. అవి వరుసగా చేయుస్థితి, ఆసనస్థితి, విశ్రాంతిస్థితి. వీటిని కొద్దిగా వివరముగా తెలుసుకుందాము.

1. మొదటిస్థితి - చేయుస్థితి (ఆసనాన్ని చేయు విధానం): ప్రతి ఒక్క ఆసనాన్ని ఒక క్రమపద్ధతి ప్రకారము చేయవలసి ఉంటుంది. ఆ క్రమపద్ధతి ప్రకారము ఆసనాన్ని చేయడమే చేయుస్థితి. అంటే పద్ధతి ప్రకారము ఒక ఆసనాన్ని వేసి, అక్కడ నుండి రెండవస్థితికి శరీరాన్ని సిద్ధంచేస్తే అప్పుడు మొదటిస్థితి పని పూర్తి అవుతుంది. శరీరాన్ని రెండవస్థితిలోనికి వెళ్ళనివ్వకుండా, ఆసనం క్రమశిక్షణగా వేసి వెంటనే వెనక్కి తీసివేస్తే లాభం ఉండదు. ఈ రకముగా ఆసనాన్ని వేయడం, వెంటనే తీసివేయడం, అనేది చేస్తే దానిని ఆసనము అని అనరు. రోజూ ఇలా రకరకాల భంగిమలు పెట్టి వెంటనే తీసివేస్తూ ఉంటే ఎన్ని భంగిమలు పెట్టినప్పటికీ లాభం ఉండదు. మొదటిస్థితికి ఫలితం రావాలంటే రెండవస్థితిలో స్థిరంగా ఉండాలి.

2. రెండవస్థితి - ఆసనస్థితి (కదలకుండా, స్థిరముగా కూర్చునే స్థితి): ఆసనములో ఇదే చాలా ముఖ్యమైనస్థితి. ఈ ఆసనస్థితిలో శరీరము కదలకుండా అలానే అదే భంగిమలో ఉండగిలిగినంతసేపు ఉండడాన్ని ఆసనస్థితి అంటారు. ఆసనములో వచ్చే ఎక్కువ శాతం ఫలితం అంతా ఆసనస్థితిలో మనము ఉన్న సమయాన్నిబట్టి ఆ సమయంలో మన మనస్సునుబట్టి ఆధారపడి ఉంటుంది. ఈ స్థితిలో ఉండవలసిన రీతిలో ఉంటే ఫలితం 60, 70 శాతం ఉంటుంది. మొదటి స్థితిలో శరీరాన్ని ఒక భంగిమలో పెట్టి, రెండవస్థితిలోనికి వెళ్ళకుండా, ఆ భంగిమను తీసివేస్తే దానిని ఆసనము అనరు. మూడు స్థితులలో ఒక్క స్థితి మాత్రమే పూర్తయితే దానిని ఆసనము అని పిలవరు. అప్పుడు దానిని ఎక్సర్ సైజ్ అంటారు. ఉదాహరణకు సూర్యనమస్కారముల గురించి ఆలోచిస్తే, అందులో ఉన్న '12' భంగిమలు, '12' ఆసనాలు, ఒక సూర్యనమస్కారములో '12' భంగిమలను చేసినప్పటికీ ఆసనం చేసినట్లు అవ్వదు. ఎందుచేతనంటే '12' రకాల భంగిమలను ఒకదాని తరువాత ఒకటి మొదటిస్థితులను మాత్రమే చేసుకుంటూ వెళ్ళిపోతాము. 12 రకాల భంగిమలకు ఆసనస్థితిగానీ, విశ్రాంతిస్థితిగానీ ఉండదు. అవి ఫలితాన్నిచ్చే రెండు స్థితులు లేకుండా ఉంటాయి కాబట్టి సూర్యనమస్కారాలు, ఆసనాలు వేరువేరు ఫలితాలని ఇస్తూ ఉంటాయి. అందుచేతనే సూర్యనమస్కారాలను ఆసనాలు కోవనుండి వేరుచేసారు. రెండవస్థితి, మూడవస్థితి లేవు కాబట్టి సూర్యనమస్కారాలను ఎక్సర్ సైజ్ లు అంటారు.

చాలామంది మొదటిస్థితి బాగానే చేస్తారు. తొందరగా ఆసనాలను పూర్తి చేయాలని, ఆసనస్థితిలో కొద్దిసమయం ఉండి వెంటనే తీసివేస్తారు. మరికొంతమంది ఆసనస్థితిలో ఆ భంగిమను ఎక్సర్ సైజులా వన్, టూ, త్రీ అంటూ వెనక్కి, ముందుకూ కదుపుతూ స్థిరముగా కూర్చోరు. అలా ఆసనస్థితిలో పూర్తిగా ఉండకపోయినా, ఇలా భంగిమను అటూ, ఇటూ కదిపినా అది ఆసనం అవ్వదు. ఆసనంలో రావలసిన ప్రయోజనం రాదు. 60, 70 శాతం బదులు 20, 30 శాతము మాత్రమే ఉంటుంది. ఆసనములో ముఖ్యమైనస్థితి అయిన ఆసనస్థితిలో లోపం చేస్తే ఆసనాలు, ఎక్సర్ సైజ్ లు ఒకటే అవుతాయి. వాటి భేదం పూర్తిగా పోతుంది.

3. మూడవస్థితి - విశ్రాంతిస్థితి (అలసిన శరీరానికి పూర్తి విశ్రాంతినిచ్చే స్థితి): ఆసనస్థితిలో శరీరం ఉండగలిగినంత సమయం కదలకుండా అలానే ఉంటే, దాని వలన విశ్రాంతిస్థితిలో శరీరానికి రావలసినంత ఫలితం వస్తుంది. విశ్రాంతిస్థితి అంటే కేవలం శరీరానికి విశ్రాంతి మాత్రమే కాకుండా ఇందులో 30, 40 శాతం ఫలితం కూడా శరీరానికి వస్తుంది. విశ్రాంతిస్థితిలో అలా కూర్చుని గాని, పడుకునిగానీ శరీరమునకు వచ్చిన అలసటను, శ్వాసక్రియలో వచ్చిన మార్పును మామూలుస్థితికి వచ్చేవరకు అలా 1, 2 నిముషాలపాటు ఉండాలి. ఈ స్థితిలో శరీరము, మనస్సు, కండరాలు, నరాలు మొదలగునవి అన్నీ పూర్తిగా రిలాక్స్ అయ్యి ప్రశాంతతను పొందుతాయి. ఆసనస్థితి అయిన తరువాత విశ్రాంతిస్థితి శరీరానికి పూర్తిగా ఇవ్వకుండా మరొక ఆసనము వేస్తే ఆసనాలలో పూర్తి ఫలితం రాదు.

చాలామంది ఆసనాలు వేసేవారు చేసే విధానాన్ని పూర్తిగా అర్థం చేసుకోకుండా 40 రకాల ఆసనాలను వేస్తూ వెళ్ళిపోతున్నారే తప్ప ఆసనస్థితికి, విశ్రాంతిస్థితికి పూర్తి ప్రాముఖ్యతను ఇవ్వడం లేదు. ఇలా చేసి కొందరు ఫలితం రాలేదనుకుంటారు. ఇలా చేస్తే ఎవరికీ పూర్తి ఫలితం లభించదు. ఫలితాలు సరిగా రానందువల్లే ప్రజలు ఆసనాలను ఆసక్తిగా కొనసాగించలేకపోతున్నారు. మధ్యలో విరమించివేస్తున్నారు. ఆసనాలలో ఉండే అసలు రహస్యం తెలియక ప్రజలు వాకింగ్ లు, ఎక్సర్ సైజ్ లు, ఏరోబిక్స్, జిమ్ ఇలా రకరకాల వాటి మోజులోపడి ఆసనాలకు దూరం అవుతున్నారు.

ఆసనాలపై పూర్తి అవగాహన కలగడానికి, ఈ లోటును తీర్చడానికి ఈ మూడుస్థితులను పూర్తిగా వివరిస్తూ, వాటికి ప్రాముఖ్యతనిస్తూ ముఖ్యమైన 15 ఆసనాల గురించి మీకు తెలియజేయబోతున్నాను. ఇలా పద్ధతి ప్రకారం ఆసనాలను చేస్తే ఈ 15 రకాల ఆసనాలే శరీరానికి పూర్తి లాభాన్ని కలిగించగలవనే ఉద్దేశంతో కొన్ని ఆసనాలనే వివరంగా వ్రాయడం జరిగింది. శారీరకమైన, మానసికమైన లాభాన్ని పూర్తిగా పొందాలంటే ఈ మూడురకాల స్థితులను పూర్తిగా చేయాలి. ఇకనుండి అలా చేస్తూ కొంతకాలం చూడండి. ఆసనాలు అంటే ఏమిటో మీకే అర్థమవుతుంది. తరువాత అధ్యాయాలలో ఈ మూడుస్థితుల గురించి వివరంగా వ్రాయడం జరిగింది. వాటినన్నింటినీ పూర్తిగా చదివి, అర్థం చేసుకుని మంచి మనసుతో ఆసనాలను చేయడం ఆరంభిస్తారని ఆశిస్తున్నాను.

• తగినంత రక్తం ప్రతిభాగానికీ అందాలి - అవయవాల పనితనం తగ్గకుండా ఉండాలి
• చేతిపంపు లాంటిది గుండె - నిముషానికి 5 లీటర్ల రక్తం చిమ్ముతుండె
• రక్తప్రసారం బాగా ఉంటే కండరాలలో - విసర్జనక్రియ బాగా జరుగుతుంది కణాలలో
• కండరాలకు అందుతుంది తగినంత రక్తం - పొందండి ఆసనాలతో ఆ సౌలభ్యం
• ఆసనాల ద్వారా రక్తం మళ్ళించు - అవయవాల బిగింపు సడలించు

మన శరీరంలోని అన్ని అవయవాలు వాటి పనులను సరిగా నిర్వర్తించుకోవాలంటే వాటికి తగినంత రక్తం ఎప్పటికప్పుడు అందుతూ ఉండాలి. అలా అందుతున్నప్పుడే వివిధ అవయవాల పనితనం తగ్గకుండా ఉంటుంది. రక్తం శరీరానికి ఏ రకంగా ఉపయోగపడుతుందో, దాని విధులు, గుండె ఎంత రక్తాన్ని ప్రతిరోజూ శరీరానికి అందిస్తూ ఉంటుందో మొదలగు విషయాలన్నీ ముందుగా తెలుసుకునే ప్రయత్నంచేద్దాము.

రక్తం శరీరంలో నిర్వర్తించే విధులు

1. ఊపిరితిత్తులనుండి ఆక్సిజన్ ను కణాలకు అందిస్తుంది. కణాలలో విడుదలైన కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ను విసర్జనకై ఊపిరితిత్తులకు చేరవేస్తుంది.

2. చిన్నప్రేగులలో జీర్ణమైన ఆహారపదార్థాలు - మోనోశాకరైడ్లు, అమైనో యాసిడ్లు, ఫాటియాసిడ్లు, గ్లిసరాల్, విటమిన్లు, ఖనిజలవణాల రూపంలో ఉంటాయి. ఈ పదార్థాలన్నీ రక్తంలోనికి పీల్చుకోబడతాయి. అక్కడనుండి రక్తం శరీరంలోని అన్ని అవయవాలకు ఈ ఆహారపదార్థాలు అందేలా చేస్తుంది.

3. కణాలలో విడుదలైన వ్యర్థపదార్థాలను విసర్జకావయవాలకు చేరవేస్తుంది. కొన్ని రకాల వ్యర్థపదార్థాలను లివరులోనికి చేరవేసిన తరువాత అప్పుడు పూర్తిగా శుభ్రం చేయబడి తిరిగి విసర్జనకు సిద్ధము అవుతాయి. ఈ విధంగా ప్రోటీన్ మెటబాలిజంలో విడుదలైన యూరియా, యూరిక్ ఆసిడ్, క్రియాటినిన్ లాంటివి తిరిగి రక్తంద్వారా మూత్రపిండాలకు చేర్చబడి అక్కడ నుండి మూత్రం ద్వారా విసర్జించబడతాయి.

4. రక్తం ఎంజైములను, హార్మోనులను అవి విడుదలయిన చోటు నుండి ఏ అవయవాలకు అవసరమో ఆయా అవయవాలకు చేరవేస్తుంది.

5. రక్తంలోనికి ప్రవేశించిన సూక్ష్మక్రిములను రక్తంలో ఉండే తెల్లరక్తకణాలు చంపివేస్తూ ఉంటాయి. సూక్ష్మక్రిములు ప్రవేశించినపుడు వాటిని ఎదుర్కోవడానికి యాంటీబాడీలను, యాంటీటాక్సిన్లను తయారుచేసుకుని శరీరం యొక్క రోగనిరోధకశక్తిని కాపాడుతుంది.

6. ఏదైనా గాయం తగిలినపుడు రక్తానికి ఉండే గడ్డకట్టే గుణం ద్వారా ఎక్కువ రక్తాన్ని మనం పోగొట్టుకోకుండా కాపాడుతుంది.

7. శరీరం యొక్క ఉష్ణోగ్రతను క్రమబద్ధముగా ఉంచుతూ ఉంటుంది. శరీరంలో వేడి ఎక్కువ అయినపుడు వేడిని ఆవిరిచేసి చెమటరూపంలో బయటకు పంపివేస్తుంది. అదే బయట ఉష్ణోగ్రత బాగా తక్కువ ఉన్నప్పుడు శరీరం లోపల వేడిని కాపాడుకోవడానికి చర్మం వైపుకి ఉండే రక్తనాళాలన్నీ సంకోచించుకుని లోపల వేడి బయటకుపోకుండా కాపాడతాయి.

మన శరీరంలో గుండె అన్ని భాగాలకు రక్తాన్ని సరఫరా చేస్తూ ఉంటుంది. గుండెను మనం ఒక చేతిపంపుతో పోల్చుకుంటే మనం పంపును కొట్టిన ప్రతిసారీ కొంతనీరు బయటకు వచ్చినట్లు గుండెకొట్టుకున్న ప్రతిసారీ కొంతరక్తం రక్తనాళాలలోనికి వచ్చి చేరుతుంది. ఈ విధంగా మనిషి గుండె నిముషానికి 70-72 సార్లు కొట్టుకుంటుంది. గుండెకొట్టుకునే ప్రతిసారీ 60 మిల్లీలీటర్లు నుండి 70 మిల్లీలీటర్ల వరకు రక్తం గుండెనుండి బయటకు చిమ్మబడుతుంది. అలా నిముషానికి గుండె శరీరానికి సరఫరా చేసే రక్తం 4 1/2 లీటర్ల నుండి 5 లీటర్ల వరకు ఉంటుంది. ఏ పనీ చెయ్యకుండా విశ్రాంతిగా ఉన్నప్పటికీ ఇంత రక్తాన్ని శరీరానికి ప్రతినిముషం అందిస్తూ ఉంటుంది. మనం ఎక్కువ శ్రమపడినపుడు, ఎక్సర్ సైజ్ లాంటివి చేసినపుడు, తీవ్రంగా ఆలోచించాల్సి వచ్చినపుడు గుండె మామూలుగా మనకి అందించే 5 లీటర్ల రక్తం సరిపోదు. ఎప్పుడైతే ఎక్కువ శ్రమ చేస్తున్నామో అపుడు శ్రమకు లోనవుతున్న భాగాలలో శక్తి ఖర్చవుతూ ఉంటుంది. శక్తి ఖర్చు అయినపుడల్లా ఆ భాగాలకు ఎక్కువ ఆక్సిజన్ అవసరమవుతుంది. ఎక్కువ ఆక్సిజన్ ని అందించాలంటే ఊపిరితిత్తులు, గుండె ఎక్కువ పనిచెయ్యాల్సి వస్తుంది. అటువంటి సమయంలో గుండె వేగంగా, బలంగా స్పందిస్తుంది. దాని ద్వారా ఎక్కువ రక్తాన్ని ఆ భాగాలకు అందించగలుగుతుంది. ఈ విధంగా గుండె నుండి వచ్చే రక్తం ఏ అవయవాలకు ఎక్కువ అవసరముంటుందో, ఏ అవయవాలు ఎక్కువ శ్రమకు లోనవుతున్నాయో ఆ అవయవాలకు ఎక్కువ అందుతూ ఉంటుంది. విశ్రాంతిగా ఉండే అవయవాలకు వాటి అవసరాలకు సరిపడా తక్కువ రక్తం అందుతూ ఉంటుంది. అంతే కాకుండా శరీరంలోని ముఖ్యమైన అవయవాలైన గుండె కండరాలు, ఊపిరితిత్తులు, మెదడు, కిడ్నీలు, లివరు మొదలగు వాటికి ఎక్కువ రక్తం వెళుతూ ఉంటుంది. అన్నింటి కంటే తక్కువ రక్తం ఎముకలకు అతికి ఉండే కండరాలకు అందుతుంది.

శారీరకశ్రమ చేసేవారికి సాధారణంగా కండరాలన్నీ పనిచేస్తూ ఉంటాయి. అదే ఆఫీసులలో కూర్చుని పనిచేసేవారికి, అసలు పని చెయ్యకుండా తిని కూర్చునేవారికి అన్ని కండరాలను ఉపయోగించాల్సిన అవసరం ఉండదు. కండరాలను ఉపయోగించినపుడే అందులో రక్తప్రసరణ సరిగా జరుగుతూ ఉంటుంది. ఎందుచేతనంటే కండరాలు విశ్రాంతిగా ఉన్నప్పుడు వాటిలోని కాపిలరీలు (సూక్ష్మరక్తనాళాలు) కొన్ని పూర్తిగా మూసుకునిపోయి ఉండి కొన్ని మాత్రమే పనిచేస్తూ ఉంటాయి. కొన్ని తెరచుకుంటూ, కొన్ని మూసుకుంటూ డ్యూటీలు మారుతూ ఉంటాయి. అన్నీ తెరచుకుని ఉండి రక్తాన్ని ప్రసరింపజేయవు. విశ్రాంతిగా ఉన్న ప్రతి 100 గ్రాముల కండరంలోనికి 1 నుండి 3 మిల్లీలీటర్ల చొప్పున రక్తం ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది. అదే ఎక్కువ పని చేసినపుడు 30 మిల్లీలీటర్ల వరకు ప్రవహిస్తుంది. పనిచేసినపుడు రక్తం యొక్క అవసరం కండరాలకు ఎక్కువ ఉంటుంది కాబట్టి అప్రయత్నంగా అన్నీ తెరచుకుంటాయి. రక్తప్రసారం సరిగా ఉన్నప్పుడే కణాలలో విసర్జనక్రియ కూడా బాగా జరుగుతుంది. కణాలలో విడుదలైన కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ రక్తం ద్వారా ఊపిరితిత్తులకు చేర్చబడుతుంది. అందుచేత కండరాలకు పని చెప్పినపుడే అవి సక్రమంగా పని చేస్తూ ఆరోగ్యంగా ఉంటాయి. ఇప్పుడు ఆసనాల వలన కండరాలలో రక్తప్రసరణ ఏ విధముగా ఉంటుందో తెలుసుకుందాము. ఆసనం వేసినపుడు శరీరంలోని కొన్ని కండరాలు మాత్రమే కొంత సమయం పనిచేస్తూ తిరిగి యథాస్థితికి వస్తూ ఉంటాయి. అలా ఒక్కొక్క ఆసనములో ఒక్కొక్క భాగములోని కండరాలు ఎక్కువ పనిచేస్తూ ఉంటాయి. ఆ పని చేస్తున్న కండరాలకు ఎక్కువ రక్తం ఎలా అందుతుందో పరిశీలిద్దాం.

ఉదాహరణకు మనం పిడికిలిని బిగించినపుడు గమనిస్తే ముంజేతి కండరాలు బిగిసి, చెయ్యి సైజు తగ్గినట్లు, నొక్కుకున్నట్లు కనిపిస్తుంది. దీనికి కారణం కండరాలలో ఉండే సిరలు అంటే చేతి నుండి రక్తాన్ని గుండెవైపుకు మోసుకొనిపోయే రక్తనాళాలు నొక్కుకోబడతాయి. దీనివలన వాటిలోని రక్తం వేగంగా గుండెవైపునకు ప్రవహిస్తుంది. అలాగే చేతిని బిగించి ఉంచితే కాసేపటికి సైజు పెరిగినట్లు, ఉబ్బినట్లు మనకు కనిపిస్తుంది. దీనికి కారణమేమిటో తెలుసుకుందాము. బిగించినపుడు కొన్ని సెకన్లు కండరాలలో ఉండే రక్తనాళాలు సంకోచించినప్పటికీ క్రమంగా వ్యాకోచించడం జరుగుతుంది. ఎందుచేతనంటే గుండెనుండి చేతివైపుకి వచ్చే రక్తం అక్కడ ఆగడం వలన రక్తనాళాలలో ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. ఒత్తిడి పెరిగినపుడు కండరాలలో ఉండే కాపిలరీలు అంటే సూక్ష్మమైన వెంట్రుకంత సన్నటి రక్తనాళాలు తెరుచుకుంటాయి. కండరాలు బిగించినపుడు కొంత శక్తి ఖర్చవుతూ ఉంటుంది కాబట్టి ఆ భాగాలకు రక్తం అవసరం ఎక్కువ అవుతుంది. అందుచేత ఎక్కువ రక్తం ఆ భాగాలకు చేరే ప్రయత్నం చేస్తుంది. ఇలాంటి సమయంలో గుప్పెటని తెరిచామనుకోండి. ఒక్కసారిగా పై నుండి వస్తున్న రక్తమంతా కండరాలలోని రక్తనాళాల్లోకి వేగంగా ప్రవహించడం వలన చేతిసైజు పెరిగినట్లు కన్పిస్తుంది. ఇక్కడ రక్తనాళాల్లో రక్తం మామూలుగా ప్రవహించే దానికంటే చాలా ఎక్కువరెట్లు వచ్చి చేరుతుంది. కాపిలరీలు తెరచుకోవడం వలన కణాలలో శ్వాసక్రియ బాగా జరిగి కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ బాగా విడుదల అవుతుంది. ఇలా కండరాలను బిగించి తెరవడం వలన ఎక్కువ రక్తం కండరాలకు అందుతుంది.

ఆసనాలు వేసినపుడు కండరాలే కాకుండా ఒక్కొక్క ఆసనంలో ఒక్కొక్క భాగంలో ఉండే అవయవాలపైన ఒత్తిడిపడుతూ ఉంటుంది. ఏ భాగాలలో అయితే ఒత్తిడి పడి నొక్కుకున్నట్లు అవుతున్నదో ఆ భాగాలలో ఉండే అవయవాలకు ఆసనంలో బిగింపు ఉన్నంతవరకు కొంత రక్తప్రసరణ తగ్గుతుంది. అందుచేతనే నొప్పిరావడం, ఇబ్బందిగా అనిపించడం జరుగుతుంది. ఆసనం తీసిన వెంటనే ఆ భాగానికి మామూలుగా సరఫరా అయ్యే రక్తంకంటే ఎక్కువరెట్లు రక్తం అందుతుంది. ఈ రకంగా మామూలుగా గుండె సరఫరాచేసే రక్తాన్ని మనం ఆసనాలద్వారా ప్రతిభాగానికీ మళ్ళించుకుంటూ ఎక్కువ వెళ్ళేలా చేసుకోవచ్చు. ప్రతిరోజు ఈ విధంగా ఒక్కసారైనా ప్రతి అవయవానికి ఎక్కువ రక్తాన్ని అందించడం వలన వాటి యొక్క శక్తి సామర్థ్యాలు మెరుగుపడతాయి. కణాలలో తయారైన మలినపదార్థాలు నిలువ ఉండకుండా విసర్జింపబడుతూ ఉంటాయి. ఆసనాల వలన రక్తం అన్ని భాగాలకు అందినట్లుగానే అన్ని భాగాలనుండి చెడురక్తం కూడా అడ్డంకులు లేకుండా గుండెకు చేర్చబడుతూ ఉంటుంది. దీనవలన గుండె పనిచేసే శక్తి పెరుగుతుంది. గుండె ఒత్తిడికిలోనై పనిచేయాల్సిన అవసరం ఉండదు. ఈ విధంగా ప్రతిరోజూ ఆసనాలు వేయడం ద్వారా గుండెను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోగలుగుతాము. గుండెను శ్రమపెట్టకుండా అన్ని అవయవాలకు సక్రమంగా రక్తం అందేలా చెయ్యగలుగుతాము.

• వ్యాయామంపై ఎందుకు మక్కువ - ఆసనాలతోనే ఉపయోగం ఎక్కువ
• పెరిగితే రక్తంలో లాక్టిక్ ఆసిడ్ - విడుదలవుతుంది ఎక్కువ కార్బన్ డై యాక్సైడ్
• ఆసనాలలో నడుస్తాయి దీర్ఘశ్వాసలు - ఆక్సిజన్ తో తీరుతాయి కణాల అవసరాలు
• వ్యాయామంలో చెమట బాగాపడుతుంది - రక్తంలోని నీటి శాతం తగ్గుతుంది
• ఆసనాలతో ఎంతో ఉపకారం - గుండెకు ఉండదు పనిభారం
• శ్వాసలపై ధ్యాసపెడితే మనస్సు నిలకడ - విశ్రాంతి లభిస్తుంది దేహానికి సరిపడ

నేటి సమాజంలో చాలామందికి వ్యాయామం గురించి ఉన్నంత పరిచయం ఆసనాల గురించి లేదని చెప్పవచ్చు. వ్యాయామాలకు ఉన్నంత ప్రాచుర్యం ఆసనాలకు లేకపోవడానికి కారణాలలో ఒకటి ఎక్కువ మంది గురువులు లేకపోవడం. రెండవది నేర్చుకున్నవారు ఉన్నప్పటికీ పదిమందికీ చెప్పాలన్న శ్రద్ధాసక్తులు వారికి తక్కువగా ఉండడం. పాశ్చాత్యదేశాల పద్ధతుల ప్రభావం మన దేశ ప్రజలపై ప్రతి విషయంలోను ఎక్కువగా కనిపిస్తూ ఉంటుంది. వారు వ్యాయామానికి ఎక్కువ ప్రాముఖ్యతను ఇస్తారు కాబట్టి వారు నడిచిన తోవలోనే మనమూ నడిస్తే మంచిది అనుకోవడం వలన, డాక్టర్లు కూడా వ్యాయామం ఆరోగ్యానికి మంచిది అని చెప్పడం వలన, వ్యాయామం నేర్పే శిక్షణా కేంద్రాలు ఎక్కువగా ఉండడం వలన, ఇంకా అనేక కారణాల వలన ప్రజలు ఎక్కువగా వ్యాయామం చేయడానికే ఆసక్తి చూపుతున్నారు. ఆసనాల గురించి కొంతవరకు తెలుసున్నవారు కూడా ఆసనాలంటే ఏముంది! శరీరానికి ఏమీ శ్రమ ఇవ్వకుండా రకరకాలుగా శరీరం వంచుతారు, అదే వ్యాయామంలో అయితే శరీరమంతా కదులుతుంది. అలసట వస్తుంది, చెమట పడుతుంది. దానివల్ల ఎక్కువ ప్రయోజనం కలుగుతుందనే దృష్టిలో ఉంటారు. నిజానికి వ్యాయామం చేసిన దానికంటే ఆసనాలు చేయడంవలన శరీరానికి ఎంతో మేలు జరుగుతుంది. శరీరంతోపాటు మనసు కూడా ఎంతో ప్రశాంతతను పొందుతుంది. ఈ రెండింటికి ఉన్న తేడాలు తెలుసుకోవాలంటే వ్యాయామం చేసినపుడు మన శరీరంలో ఎలాంటి మార్పులు వస్తాయి, ఆసనాలు వేసినపుడు ఎలాంటి మార్పులు వస్తాయి అనేది మనం తెలుసుకుంటే ఏది ఉపయోగకరమైనదన్న విషయం వివరంగా అర్థం అవుతుంది.

వ్యాయామం చేసినపుడు శ్వాసక్రియలో వచ్చే మార్పులు: మన శరీరానికి అవసరమైన ఆక్సిజన్ పరిమాణాన్ని బట్టి శ్వాసక్రియ, రక్తప్రసరణ వ్యవస్థ రెండూ కూడా స్పందించడం జరుగుతుంది. శరీరం విశ్రాంతిగా ఉన్నప్పుడు శ్వాసలు దీర్ఘంగా, తక్కువగా జరుగుతాయి. పనిచేసినప్పుడు శ్వాసక్రియ పెరుగుతుంది. ఎక్కువ శ్రమపడినపుడు మనంచేసే శ్రమనిబట్టి ఎంత ఎక్కువ శ్రమపడితే అంత శ్వాసక్రియ రేటు పెరుగుతుంది. మామూలుగా ఊపిరితిత్తులు నిముషానికి 6 నుండి 8 లీటర్ల గాలిని తీసుకుంటాయి. అదే శరీరం బాగా శ్రమపడినపుడు నిముషానికి 50 లీటర్ల నుండి 100 లీటర్ల వరకు కూడా తీసుకోవచ్చు. మనం విశ్రాంతిగా ఉన్నప్పుడు నిముషానికి 250 మి.లీ. నుండి 350 మి.లీ. వరకు ఆక్సిజన్ ను ఉపయోగించుకుంటూ ఉంటాము. అదే పనిచేసినపుడు 4,500 మి.లీ నుండి 5,000 మి.లీ. వరకు కూడా అవసరం అవుతూ ఉంటుంది. వ్యాయామం చేసినపుడు ఎక్కువ శక్తి ఖర్చవుతూ ఉంటుంది, కాబట్టి శరీరానికి ఆక్సిజన్ ఎక్కువ అవసరం అవుతుంది. మామూలుగా విశ్రాంతి తీసుకునేటప్పుడు ప్రతి లీటరు రక్తం నుండి 60 నుండి 80 మి.లీ. ఆక్సిజన్ ను మనం ఉపయోగించుకుంటే వ్యాయామం చేసినప్పుడు 120 మి.లీ. ఆక్సిజన్ వరకు అవసరం అవుతుంది. వ్యాయామం చేసేటప్పుడు కణాలలో ఆక్సిజన్ తగ్గడము వలన, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ పరిమాణం పెరగడంవలన రక్తంలో ఉన్న ఎక్కువ ఆక్సిజన్ కణాలలోనికి చేరుతుంది. ఊపిరితిత్తులు ఎక్కువ గాలిని తీసుకోవడానికి వేరొక కారణం కణాలలో లాక్టిక్ యాసిడ్ విడుదల కావడం. వ్యాయామం చేసినపుడు కండరాలు శక్తికి మించిన పనిచెయ్యాల్సి ఉంటుంది. అటువంటపుడు కండరాలలో నిలువ ఉండే గ్లూకోజ్ ను వాడుకుంటాయి. కణాలలో ఉండే గ్లూకోజ్ అణువుల నుండి శక్తి విడుదల అయినపుడు లాక్టిక్ యాసిడ్ ఎక్కువగా రక్తంలోనికి విడుదల అవుతుంది. మామూలుగా ప్రతి 100 మి.లీ. రక్తమునకు 10 నుండి 20 మి.గ్రా. ఉండే లాక్టిక్ యాసిడ్ 100 నుండి 200 మి.గ్రా కు పెరుగుతుంది. ఈ విధంగా రక్తంలోనికి చేరిన ఎక్కువ లాక్టిక్ యాసిడ్ ప్రభావం వలన ఎక్కువ కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ విడుదల అవుతుంది. కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ఎక్కువ అయినపుడు దానిని బయటకు పంపడానికి ఎక్కువ ఆక్సిజన్ అవసరం అవుతుంది కాబట్టి ఊపిరిత్తిత్తులు స్పందించి ఎక్కువ ఆక్సిజన్ ను కణాలకు అందించే ప్రయత్నంలో శ్వాసక్రియ బాగా పెరుగుతుంది. ఊపిరితిత్తులు ఎక్కువ కష్టపడి అందించిన ఆక్సిజన్ ఎక్కువగా విడుదల అయిన కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ను బయటకు పంపడానికే సరిపోతుందికాని కణాల అవసరాలను తీర్చడానికి సరిపోదు. ఈ విధంగా వ్యాయామం వలన కండరాలలోని శక్తి ఖర్చు అవ్వడంవలన శరీరానికి అలసట, నీరసం వస్తాయి.

ఆసనాల వలన శ్వాసక్రియలో వచ్చే మార్పు: ఆసనాలు చేసేటప్పుడు శ్వాసల వేగం పెరగడం కాని, ఊపిరితిత్తులు శ్రమపడి ఎక్కువ ఆక్సిజన్ ను అందించాల్సిన అవసరం కానీ రాదు. ఎందుచేతనంటే వ్యాయామం చేసినపుడు కండరాలు శక్తికి మించి పనిచేసినట్లుగా ఆసనాలు వేసినప్పుడు ఎక్కువ శ్రమ పడాల్సిన అవసరం రాదు. ఆసనాలలో కండరాలుచేసే పనికి కండరాలలోని శక్తి ఖర్చవుతుంది. కాని పైన చెప్పిన విధముగా లాక్టిక్ యాసిడ్ ఎక్కువ విడుదలవ్వడం, దాని వలన కార్బన్ డైయాక్సైడ్ ఎక్కువ విడుదలవ్వడమనే మార్పులు జరగవు. ఆసనంలో ఉన్నంత సేపు శ్వాసక్రియ చాలా నెమ్మదిగా జరుగుతుంది. ఆసనం తీసిన వెంటనే దీర్ఘశ్వాసలు తక్కువ సంఖ్యలో తీసుకోవడం జరుగుతుంది. ఇలా దీర్ఘశ్వాసలు తీసుకోవడం వలన ఎక్కువ ఆక్సిజన్ కణాలకు అందుతుంది. ఒక ఆసనం నుండి ఇంకొక ఆసనంలోకి వెళ్ళేవరకు ఈ విధంగా దీర్ఘశ్వాసలు నడుస్తూనే ఉంటాయి. మామూలుగా మనం ప్రతిశ్వాసకీ 300-500 మి.లీ. వరకు గాలిని తీసుకోగలిగితే ఆసనం తీసిన తరువాత నడిచే దీర్ఘశ్వాసలలో ప్రతి శ్వాసకు 1000 మి.లీ. నుండి 1100 మి.లీ. వరకు తీసుకోగలుగుతాము. అందుచేత ఊపిరితిత్తులకు శ్రమ కలిగించకుండా దీర్ఘశ్వాసలద్వారా ఎక్కువ ఆక్సిజన్ ను తీసుకోగలుగుతాము. వ్యాయామం చేసినపుడు కణాల అవసరాలకోసం ఎక్కువ చేరవేయబడిన ఆక్సిజన్ నిరూపయోగమవుతుండగా ఆసనాల వలన తీసుకున్న ఆక్సిజన్ కణాల అవసరాలను పూర్తిగా తీర్చడానికి సరిపోతుంది.

వ్యాయామం వలన రక్త ప్రసరణలో వచ్చే మార్పు: వ్యాయామం చేసినపుడు కణాలకు ఎక్కువ ఆక్సిజన్ అవసరం అవుతుందని తెలుసుకున్నాము. మామూలుగా ప్రతిలీటరు రక్తం 200 మి.లీ. ఆక్సిజన్ ను చేరవేస్తూ ఉంటుంది. వ్యాయామం చేసినపుడు నిమిషానికి 4 నుండి 5 లీటర్ల వరకు ఆక్సిజన్ అవసరం అవుతూ ఉంటుంది. అటువంటప్పుడు ఇంత ఆక్సిజన్ ని మోసుకుని వెళ్ళాలంటే ఎక్కువ రక్తం అవసరమవుతుంది. ఎక్కువ రక్తం సరఫరా అవ్వాలంటే గుండె ఎక్కువ పనిచేయాలి. అందుచేత వ్యాయామం చేసేటప్పుడు గుండె రేటు నిముషానికి 70 నుండి 150 అంతకంటే ఎక్కువ కూడా పెరుగుతుంది. అంతేకాకుండా ప్రతిసారి గుండె కొట్టుకున్నప్పుడు విడుదలయ్యే రక్తం 70 మిల్లీలీటర్లు నుండి 200 మిల్లీలీటర్లు వరకు పెరుగుతుంది. అంటే మామూలుగా గుండె నిముషానికి 4 1/2 నుండి 5 లీటర్ల రక్తాన్ని చిమ్మితే వ్యాయామం చేసినపుడు అంతకు 10 రెట్లు ఎక్కువ రక్తాన్ని చిమ్మాల్సి ఉంటుంది. మనం ప్రతినిముషానికి మామూలుకంటే 100 మిల్లీలీటర్లు ఎక్కువ ఆక్సిజన్ ని ఉపయోగించుకుంటూ ఉంటే నిముషానికి 800 మిల్లీలీటర్లు నుండి 1000 మిల్లీలీటర్లు వరకు రక్తంయొక్క పరిమాణం పెరుగుతుంది. ఇలా ఎక్కువ రక్తాన్ని అందించాల్సి వచ్చినపుడు రక్తం నిలువ ఉండే ప్రదేశాల నుండి ఎర్రరక్తకణాలు రక్తంలోకి విడుదల అవుతాయి. రక్తంలోని నీటిశాతం చెమట రూపంలో బయటకుపోవడం వలన తగ్గుతుంది. దీనితో రక్తం కొంత చిక్కబడుతుంది. ఇన్ని మార్పులు జరిగిన తరువాతే ఎక్కువ ఆక్సిజన్ ను మోసే శక్తిని రక్తం పొంది ఆక్సిజన్ ను కణాలకు చేరవేస్తుంది. దీనిని బట్టి విశ్రాంతి స్థితిలో ఉండే గుండె యొక్క పనితీరుకి వ్యాయామం చేసినపుడు గుండె యొక్క పనితీరుకి ఎంత మార్పు ఉన్నదీ అర్థమవుతుంది. వ్యాయామం చేసినపుడు గుండె, ఊపిరితిత్తులు తిరిగి మామూలు స్థితికి రావడానికి ఒక్కొక్కసారి 20 నిముషాల నుండి అరగంట వరకు పడుతుంది. ఆటలు ఆడేవారిలో, పరుగులు పెట్టేవారిలో కూడా ఇదే విధముగా ఉంటుంది. వేగంగా పరుగుపెట్టి ఆగినపుడు గుండె వేగంగా కొట్టుకోవడం, ఊపిరి వేగంగా తీసుకోవడం, రొప్పడం అనేది అందరికీ అనుభవమయ్యేదే!

ఆసనాలలో రక్తప్రసరణలో వచ్చే మార్పు: వ్యాయామం చేసేటప్పుడు గుండె ఎక్కువ పనిచెయ్యడం ద్వారా కండరాలకు ఎక్కువ రక్తాన్ని అందిస్తుంది. ఆసనాలలో గుండె ఎక్కువ శ్రమపడకుండానే కండరాలకు, అవయవాలకు ఎక్కువ రక్తం అందుతుంది. వ్యాయామం చేసేటపుడు శ్వాసలు ఏ విధంగా ఉంటాయో తెల్సుకున్నాం. ఆక్సిజన్ అవసరం ఎక్కువ అయ్యి శ్వాసలు పెరగడం వలన దానితోపాటు గుండె యొక్క పని కూడా పెరుగుతుంది. ఆసనాలు వేసేటపుడు అంత అవసరం రాదు కాబట్టి గుండె ఎక్కువ పనిచెయ్యాల్సిన అవసరం రాదు. ఆసనంలో ఉన్నంతసేపూ కొన్ని కండరాలకు, కొన్ని అవయవాలకు రక్తప్రసారం నెమ్మదిగా జరుగుతుంది. ఆసనం తీసిన వెంటనే మామూలుగా ఆ భాగాలకు సరఫరా అయ్యే రక్తం కంటే ఎక్కువ శాతం రక్తం సరఫరా అవుతుంది. మామూలుగా శరీరంలో ప్రవహించే రక్తమే అన్ని అవయవాలకు వివిధ ఆసనాలద్వారా ఎక్కువ అందించబడుతూ తిరిగి యథాస్థితికి చేరుకుంటుంది. ఆసనాలలో జరిగిన విధంగా వ్యాయామంలో అన్ని అవయవాలకు, కండరాలకు రక్తాన్ని ఎక్కువ సరఫరా చెయ్యడమనేది జరగదు. ఆసనంలో రక్తం ద్వారా అందిన ఆక్సిజన్ ను ఆసనస్థితిలో ఉండే భాగాలు పూర్తిగా ఉపయోగించుకోవడానికి అవకాశం ఏర్పడటం ద్వారా ఆ భాగాలన్నీ శక్తిని పుంజుకుని ఆరోగ్యంగా తయారవుతాయి.

మానసికస్థితిలో వచ్చే మార్పు: వ్యాయామం చెయ్యడంవలన శరీరం చురుకుగా ఉండటంతోపాటు చేసినంతసేపు మనసుకి కొంత ఉల్లాసము కలగవచ్చు కానీ ప్రశాంతత అనేది అనుభవం కాదు. వ్యాయామం చేసేటప్పుడు శరీరం యొక్క కదలికల మీద నేర్చుకున్న క్రొత్తలో దృష్టిపెడతాం. అలవాటైన తరువాత అప్రయత్నంగా చేసుకుంటూ వెళ్ళిపోతాము. మనసుకి, శరీరానికి సంబంధం లేకుండా చేస్తూ ఉంటాము. అంతేకాకుండా వ్యాయామం చేసేటప్పుడు శ్వాసలు వేగంగా నడుస్తూ ఉంటాయి. ఎప్పుడైతే శ్వాసలు వేగంగా నడుస్తాయో అప్పుడు మనసు చంచలమవుతుంది. మానసిక ప్రశాంతత కరువౌతుంది.

ఆసనాలు వెయ్యడం వలన శరీరానికి ఎంత లాభముంటుందో మనసుకీ అంత లాభం ఉంటుందని చెప్పవచ్చు. ఆసనాలు వేస్తున్నంతసేపూ మనసుని అవయవాలపైన, విశ్రాంతిస్థితిలో ఉన్నప్పుడు శ్వాసలపైన పెట్టడం వలన మనసు నిలకడగా, ఆలోచనారహితంగా ఉంటుంది. ఆసనాలలో దీర్ఘశ్వాసలు జరుగుతూ ఉంటాయి. దీర్ఘశ్వాసల ద్వారా ఎక్కువ ఆక్సిజన్ మెదడుకి అందడం వలన ప్రాణశక్తి సక్రమంగా ఉండి మనసు ప్రశాంతంగా తయారవుతుంది. ఆసనాలు అన్నీ వెయ్యడం పూర్తయిన తరువాత శవాసనం వేసి విశ్రాంతిస్థితిలో ఉండడం ద్వారా శరీరంలోని కండరాలన్నీ పూర్తిగా రిలాక్స్ అవ్వడంతో మెదడుకి ఏమీ పనిలేకపోవడం వలన పూర్తి విశ్రాంతిని తీసుకుంటుంది. మెదడుకి పూర్తి విశ్రాంతి లభించినపుడు మనసు కూడా ప్రశాంతతను పొందుతుంది. అందుచేతనే యోగాసనాలు వెయ్యడం పూర్తి అయిన తరువాత ఇటు శరీరానికి, అటు మనసుకీ ఎక్కడ లేని శక్తి అందినట్లు అనుభూతి కలుగుతుంది. ఏ రకమైన వ్యాయామం చేసినప్పటికీ ఇలాంటి ప్రయోజనాన్ని పొందలేము.

• గాలి విషయంలో సందేహమా - దాని విషయం దేహానిక వదిలేయి మిత్రమా!
• ఆసనాలలో కావలసినంత అందుతుంది గాలి - ప్రయత్నించి పీల్చకూడదని తెలియాలి
• మనసును ఆసనంపై పెట్టు - శ్వాసల సంగతి శరీరానికి వదిలిపెట్టు

ఆసనాలు చేసేటప్పుడు ఏ ఆసనములో గాలి ఎలా పీల్చుకోవాలో, గాలి ఎలా వదలాలో, సరిగా పీల్చుతున్నామా లేదా అన్న సందేహాలు చాలా మందిలో మిగిలిపోతూ ఉంటాయి. దీని గురించి పూర్తి వివరణ సాధకులకు అందడం లేదు. ఎన్నో రకాలైన సంశయాలతోనే ఆసనాలను వేస్తూ ఉంటారు. ఆసనంలోకి వెళ్ళేటప్పుడు గాలిని పీల్చుకుని వెళ్ళమనో, వదిలి వెళ్ళమునో చెబుతారు. ఆసనంలో గాలిని బిగపట్టమని, కుంభించమని చెబుతారు. ఆసనాలను తీసేటప్పుడు గాలిని మరలా పీల్చుకోమనే, వదలమనో చెబుతూ ఉంటారు. ఎక్కువమంది ఆసనాలను ఇలానే నేర్పుతుంటారు. ఇలా చేయడం ద్వారా ఆసనస్థితి అనేది గాలిని బిగపట్ట గలిగినంతసేపు మాత్రమే ఉంటుంది. అంటే సుమారు 20 నుండి 30 సెకన్లు వరకు మాత్రమే అందరూ ఆసనస్థితిలో కదలకుండా ఉండటం కుదురుతుంది. తరువాత గాలి అవసరమై ఆసనాన్ని విరమించడం జరుగుచున్నది. ఆసనంలో ఫలితం అనేది ఆసనంలో ఎంత ఎక్కువసేపు కదలకుండా ఉన్నామనే దాన్ని బట్టి ఆధారపడి ఉంటుంది. ఆసనం వేసిన 10, 20 సెకన్ల తరువాత నుండి మెల్లగా ఆసనంలో ఫలితం అనేది ప్రారంభం అవుతూ ఉంటుంది. ఆ ఫలితం క్రమేపీ పెరుగుతూ, పెరుగుతూ మనం ఆసనాన్ని ఇక ఉంచలేకపోతున్నాము తీసివేద్దాము అనే స్థితి వచ్చే వరకు అలా వస్తూనే ఉంటుంది. ఆసనంలో గాలిని బిగపట్టడం లేదా కుంభించడం చేయడంవల్ల ఆసనంలో ఫలితం వచ్చే సమయంలో గాలి అవసరమయ్యి, ఆసనాన్ని తీసివేయడంవలన ఫలితాన్ని పూర్తిగా పొందలేక పోతున్నాము. ఇలా ఆసనంలో ఉన్నంతసేపు గాలిని కుంభించి ఉండాలనో, ఇలా వదలాలనో, ఇలా పీల్చాలనో అనేది ఒకటి రెండు ఆసనాలలో చేయడం అనేది అవసరం ఉంది కానీ ప్రతీ ఆసనాన్ని ఇలా చేస్తే మాత్రం పూర్తి ప్రయోజనాన్ని ఏ ఒక్కరూ ఆసనాల ద్వారా పొందలేరు.

ఛాతీని పైకి లేపేటప్పుడు గాలిని పీల్చాలని, ఛాతీని, నడుమును ముందుకు వంచేటప్పుడు గాలిని వదలాలని కాళ్ళనుగాని, శరీరాన్నిగానీ ఎత్తాల్సినపుడు గాలిని బాగా పీల్చి బిగపట్టి లేపమని ఇలా చెబుతూ ఉంటారు. ఆసనాన్ని చేయవలసిని రీతిలో మనం మనస్సు పెట్టి చేస్తే శరీరమే తనకు ఎంతగాలి కావాలో, ఎంతగాలి వదలాలో, ఎప్పుడు పీల్చాలో, ఎప్పుడు వదలాలో, ఎప్పుడు బిగపెట్టాలో అనేది నిర్ణయించుకుని పీల్చుకుంటూ ఉంటుంది. గాలిని మనం పీల్చాలని అనుకోకపోయినా సహజంగా నడుము, ఛాతీని పైకి లేపుతున్నప్పుడు గాలిని అందరూ పీల్చుకోవడమే జరుగుతుంది. అలాగే నడుమును వంచినప్పుడో లేదా ముందుకు దింపినప్పుడో సహజంగా శరీరం గాలిని వదిలిపెట్టడం అనేది చేస్తుంది. అలాగే ఆసనాన్నివేసి అలా ఉన్నప్పుడు కూడా పొట్ట కండరాలు, ఛాతీ కండరాలు, ఊపిరితిత్తులు మొదలగునవి సుమారు 50 నుండి 90 శాతం వరకు ఒక్కొక్క ఆసనములో ఒక్కొక్క రకంగా మూసుకుని ఉంటాయి. ఆసనంలో ఉన్నంతసేపూ మనం గాలిని పీల్చుకోవాలన్నా పీల్చుకోలేము వదులుదామన్నా సరిగా వదలలేము. మనం వేసిన ఆసనాన్ని బట్టి మన శరీరానికి ఎంత గాలి అందాలో అంత అందుతూ ఉంటుంది. ఆసనాలు చేసేటప్పుడు గాలి విషయం శరీరానికి వదిలివేస్తే అదే చూసుకుంటుంది. మనం మాత్రం ఆసనంలో అదే స్థితిలో కదలకుండా ఇంకా ఎక్కువసేపు ఉండే ప్రయత్నం చేయడం అన్ని విధాలా మంచిది. ఇప్పుడు ఒక్కో ఉదాహరణ ద్వారా ఆసనంలో గాలిని మనం కావాలని బిగపట్టినప్పుడు ఏమి జరుగుతుందో, శరీరానికి గాలి సంగతి వదలివేస్తే ఏమి జరుగుతుందో వివరంగా తెలుసుకుందాము.

పశ్చిమోత్తానాసనము అంటే కూర్చుని చాపిన కాళ్ళను మోకాళ్ళ దగ్గర వంచకుండా ముద్దుపెట్టుకోవడం అని అంటారు. ఈ ఆసనంలో మోకాళ్ళను ముద్దుపెట్టుకోవడానికి, కూర్చొన్న స్థితిలో నుండి నడుమును ముందుకు వంచేటప్పుడు గాలిని పూర్తిగా వదిలివేసి ముద్దు పెట్టుకోమంటారు. ముద్దుపెట్టుకొని 10, 20 సెకన్లపాటు అలానే తలను కాళ్ళకు ఆనించి ఉంటారు. తల మోకాళ్ళకు ఆనిన 5, 10 సెకన్ల నుండి కాళ్ళలో నరాలు సాగడం, పొట్టలో కండరాలు బాగా నొక్కుకోవడం, వెన్నుపూసలు బాగా వంగడం జరుగుతూ ఉంటుంది. ఇలా ఫలితం వస్తూ ఉండగా ఆసనాన్ని గాలి చాలనందువలన తీసివేస్తాము. మళ్ళీ ఇలా ఇంకొకసారి, రెండుసార్లు తిరిగి అదే ఆసనాన్ని చేస్తూ ఉంటారు. ప్రతిసారీ అలా ఫలితం కొంత రావడం, ఆగడం, మళ్ళీ కొంత రావడం ఆగడం వలన జరుగుతూ ఉంటుంది తప్ప పూర్తి ఫలితం పొందడం లేదు. ఇలా రోజూ చేస్తే రోజూ అక్కడ వరకే ఉంటుంది తప్ప ఇంకా పెరగదు.

ఇప్పుడు గాలితో సంబంధం వదిలివేసి మనం తలను మోకాళ్ళపై ఆనించి అలా ఉంటాము. ఛాతీ బాగా ముందుకు వంగి ఉన్నందువలన ఊపిరితిత్తులు 80, 90 శాతం వరకు మూసుకుని ఉంటాయి. 10, 20 శాతం గాలి వెళ్ళి శరీరం అవసరాలను కొద్దిగా తీరుస్తూ, మనకు ఇబ్బంది లేకుండా, మనం ఆసనాన్ని ఆపకుండా కాపాడుతుంది. మనం అలాగే తలను మోకాళ్ళకు ఆనించి కాళ్ళలో నరాలు బాగా సాగిసాగి అలసిపోయినప్పుడు, పొట్టకండరాలు బాగా సంకోచించుకుని ఇక ఉండలేము, చాలు అన్నంత వరకు అలాగనే ఆసనములో ఎంతసేపు ఉండగలిగితే అంతసేపు ఉంటాము. అలా ఉన్నప్పుడే కండరాలు, నరాలు ఎంత వరకు సాగాలో అంతవరకు సాగడం, ఫ్రీ అవడం అనేది జరుగుతుంది. అంటే సుమారు 20, 30 సెకన్ల నుండి 1, 2 నిముషాల వరకు ఉండవచ్చు. ఆసనాన్ని తీసిన వెంటనే దీర్ఘంగా ఎక్కువగాలిని ఊపిరితిత్తులే మన ప్రయత్నం లేకుండా తీసుకుంటాయి. ఇలా పూర్తిగా ఆసనములో ఉండగలిగినంతసేపు ఉంటే ఇంకొకసారి ఆసనాన్ని చేయనవసరం లేదు. ఆసనాలు అలవాటు అయిన దగ్గర నుండి రానురాను ఇంకా ఆసనములో ఉండే సమయం పెంచుతూ వెళ్ళితే గానీ ఫలితంరాదు. అదే గాలితో సంబంధం పెట్టుకొని ఎప్పుడూ అలానే వెంటనే తీసివేస్తూ ఉంటే ఎంతకాలం చేసినా ఫలితం మాత్రం అక్కడితో ఆగిపోతుంది.

అందుచేత మనం ఏదన్నా ఒక ఆసనాన్ని వేసాము అంటే ఆ ఆసనము చేసే విధానము మీద, పద్ధతి మీద మనస్సు పెట్టి చేయాలి తప్ప గాలి మీద కాదు. ఆసనంలో ఉన్నంతసేపు మన మనస్సుకి గాలి అయిపోతుంది, గాలి చాలడం లేదు ఇక తీసివేయాలనే ఆలోచన రాకూడదు. ఆసనములో ఎంత ఎక్కువసేపు అలా కదలకుండా ఉంటే అంత ప్రయోజనం వస్తుంది కాబట్టి ఆసనము చేసేటప్పుడు గాలితో సంబంధం పెట్టుకుని అసలైన ప్రయోజనాన్ని పోగొట్టుకోవద్దు. ఆసనాలలోని ప్రయోజనం మనకు దక్కాలంటే ఇది చాలా ముఖ్యమైన విషయంగా అందరూ గుర్తించాలి.

• ఉండగలిగినంత సేపు ఉండు - అలా ఉంటేనే ఫలితం మెండు
• రావాలంటే బాగా ఆసన స్థితి - సహకరించాలి నీ శరీర స్థితి
• మొదట ఆసనం వేయడం నేర్చుకో - పిదప ఆసన సమయం పెంచుకో
• ఎంతసేపు ఉన్నామనేది కాదు ప్రధానం - స్థిరంగా ఉండడమే సరియైన విధానం
• ఎంతసేపు ఆసనములో ఉంటే అంత సౌఖ్యం - ఎన్ని ఆసనాలు వేసామన్నది కాదు ముఖ్యం

20, 30 మంది కలిసి, ఆసనాలను గురువుగారి పర్యవేక్షణలో క్రొత్తగా నేర్చుకుంటూ ఉంటారు. ఇలా క్రొత్తలో నేర్చుకునేటపుడు అందరూ ఒకేసారి ఆసనాన్ని వేయడం, ఒకేసారి తీయడం అనేది జరుగుతూ ఉంటుంది. నేర్చుకునేటప్పుడు అలవాటు అయ్యేవరకు కొద్దిసమయంపాటు వేసి తీసివేయడం అనేది మంచిదే. 10, 20 రోజులు ఆసనాలు అలవాటు అయిన తరువాత కూడా ఆసనంవేసి, ప్రక్కవారు తీస్తున్నప్పుడు మనమూ తీస్తూ ఉంటాము. అందరితో కలిసి కొనసాగుతూ, అందరూ ఒకే సమయం ఆసనంలో ఉంటూ ఉంటారు. ఇలా 1, 2 నెలలు ఆసనాలను నేర్చుకుని, అదే పద్ధతిని ఇంటిలో కొనసాగిస్తూ ఉంటారు. నేర్చుకున్నప్పుడు ఏ ఆసనాన్ని గురువుగారు ఎన్ని సెకన్లు, ఎన్ని నిముషాలు ఉండడం నేర్పారో అదే మనసులో పెట్టుకొని అలా కొనసాగుతూ ఉంటారు. కొంతమంది ఆసనాల గురువులు ప్రతీ ఆసనంలో ఎంతటైము ఉండాలనేది ఒక లిస్టును చెప్పేస్తారు. చాలా ఆసనాల పుస్తకాలలో కూడా ఈ ఆసనం ఇంతసేపు వేయాలనే టైములిస్టును వ్రాస్తూ ఉన్నారు. ఇలా ఆసనాన్ని ఎంతసేపు వేయాలనేది ఒక్కొక్క ఆసనానికి ఒక్కొక్క టైము ఇన్నిసార్లు ఈ ఆసనాన్ని వేయాలని చెబుతూ ఉంటారు. ఇలా కొంత టైమును పెట్టుకొని అంతసేపే ఆ ఆసనాన్ని చేస్తూ ఉంటే ఆసనంలో ఎక్కువ ఫలితాన్ని మాత్రం పొందలేము. ఏ ఆసనం ఎంతసేపు వేయాలన్నది ఆలోచిస్తే దానిని నిర్ణయించవలసింది గురువుగారు కాదు, నాలాంటివారు కాదు ఎవరికి వారే నిర్ణయించుకోవాలి. దేనిని బట్టి అంటే వారి శరీరస్థితిని బట్టి, ఆసనాన్ని బట్టి, అలవాటును బట్టి వారి శరీరమే ఎంతసేపు ఉండాలనేది, ఎప్పుడు తీయాలనేది నిర్ణయించుతుంది. శరీరనిర్ణయమే మననిర్ణయం కావాలి. శరీరం నిర్ణయించినంతవరకు, ఒప్పుకున్నంత వరకు ఆసనములో ఉండడం అనేది పరిపూర్ణమైన ఫలితాన్ని పొందడానికి చక్కటి మార్గం. ఆసనంలో ఉండవలసిన సమయాన్ని నిర్ణయించే కారణాలను వివరంగా తెలుసుకుందాము.

1. శరీరస్థితిని బట్టి: మనిషి మనిషికీ శరీరస్థితి వేరుగా ఉంటుంది. ఆసనాలు నేర్చుకోవడానికి వచ్చేవారు ముందు బాగా శారీరకశ్రమ చేసే అలవాటు ఉన్నవారైతే ఒక రకముగా ఆసనములో ఉండగలుగుతారు. అదే సుకుమారంగా పెరిగి, శరీరాన్ని కదపకుండా బ్రతికినవారు ఆసనములో వేరే రకముగా ఉండగలుగుతారు. బాగా బరువున్నవారు ఆసనంలో ఉండే స్థితి వేరుగా ఉంటుంది. బాగా సన్నగా ఎండుకుపోయిన వారి స్థితి వేరుగా ఉంటుంది. ఇలా రకరకాల శరీరస్థితులు ఉన్నవారు ఆసనం వేసినప్పుడు, అందరి శరీరాలు ఒకేరకంగా ఆసనంలో స్పందించవు. ఒక్కొక్కరికి ఆసనం వేసిన వెంటనే శరీరం నొప్పిని ఓర్చుకోలేక తీయమంటుంది. కొందరికి ఆసనాలకి తగ్గట్లుగా శరీరం అసలు వంగదు. ఇంకొకరికి 1, 2 నిముషాలు ఉన్నా శరీరానికి ఇబ్బంది గానీ, నొప్పిగానీ రాక వారి శరీరం ఆసనములో ఉండనిస్తుంది. ఇన్ని రకాల మనుషులకు ఒకే టైమును నిర్ణయిస్తే, ఆ టైములో ఒకరికి పూర్తిగా ఇబ్బంది వస్తే, వేరొకరికి సగం ఇబ్బంది వస్తే, ఇంకొకరికి ఆ టైములో అసలు ఇబ్బందే మొదలు అవ్వదు. శరీరానికి ఏ ఇబ్బందీ రాకుండా, శరీరం తీయమనకుండా ఆసనాన్ని తీయడం అనేది లాభం రాని పని. అందుచేత ఎవరి శరీరం ఎంతసేపు ఆసనంలో ఉండనిస్తే అంతసేపటి వరకు తప్పనిసరిగా ఉండాలనేది మంచి అలవాటు.

2. ఆసనాన్ని బట్టి: ఒక్కొక్క ఆసనం ఒకరికి బాగా వస్తే, ఇంకొకరికి కొంత వస్తే, వేరొకరికి సగం పైన వస్తుంది. అందరికీ ఒకటైమును పెట్టి ఆసనాన్ని చేయిస్తే అందరి శరీరం ఆసనములో ఒకేరకముగా స్పందించదు. స్పందనలు వేరుగా ఉండేటప్పుడు ఫలితం వేరుగా ఉంటుంది. ఆసనములో అందరికీ ఒకేరకమైన స్పందన, ఫలితం రావాలంటే ఎవరు ఎంతసేపు ఆ ఆసనములో ఉండగలిగితే అంతసేపు ఉండడంతో అది సాధ్యమవుతుంది. ఆసనంలో ఎవరి శరీరం ఎంతవరకు సహకరిస్తుందో చూసుకుని అంతసేపు ఆ ఆసనములో ఉండే ప్రయత్నం చేయడం సరైన మార్గం.

3. అలవాటును బట్టి: ఆసనాలు చేయడం ప్రారంభించిన 1, 2 నెలలలో ఆసనాలలో ఉండే సమయం వేరుగా ఉంటుంది. అక్కడ నుండి ఆసనాలను రోజూ చేస్తూ ఉంటే ఆసనాలలో ఉండే సమయం బాగా పెరుగుతూ వస్తుంది. ఉదాహరణకు మోకాళ్ళు ముద్దు పెట్టుకునే ఆసనాన్ని క్రొత్తలో నేర్చుకునేటప్పుడు 10, 15 సెకన్లు అందులో ఉండాలంటే చాలా కష్టముగా ఉన్న మనకు 4 నెలలు తరువాత 1, 2 నిముషాలు అదే స్థితిలో ఉండడం అంత కష్టమనిపించదు. అదే ఆసనాన్ని 7, 8 నెలలు సాధన చేస్తే 2, 3 నిముషాలపాటు అందులో కదలకుండా ఉన్నప్పటికీ శరీరం మనల్ని ఆ ఆసనములోనే ఇబ్బంది కలగకుండా ఇంకా ఉండనిస్తుంది. ఇలా సమయాన్ని పెంచుకుంటూ శరీరం అలవాటు పడుతూ ఉంటుంది. అలవాటైన దానిని బట్టి ఆసనములో శరీరం ఎంతసేపు ఒప్పుకుంటే అంతసేపు ఉంటాము. మోకాళ్ళు ముద్దు పెట్టుకునే ఆసనంలో ముందు 30 సెకన్లు ఉండడం అలవాటు చేసుకొని, ఎప్పుడూ 30 సెకన్లుపాటు అదే టైమును కొనసాగిస్తూ ఉంటే ఫలితం ఉండదు. ఆసనాలలో అలవాటును బట్టి శరీరం సమయాన్ని పెంచుకుంటుంది. అన్నివేళలలో ఒకే సమయం, అందరికీ ఒకే సమయం అనేది పనికి రాదు. అది సరియైన మార్గం కాదు.

వేసిన ఆసనములో ఎంతసేపు ఉండాలనే విషయానికోస్తే క్రొత్తవారు నేర్చుకునేటప్పుడు ప్రతీ ఆసనంలో 5, 6 సెకన్లు, 10 సెకన్లు మించి ఉండరాదు. శరీరాన్ని ఒక్కసారే ఎక్కువ కష్టపడితే మొదటి వారం రోజులు చాలా నొప్పులు చేసి నడవడానికి, తిరగడానికి కూడా ఉండదు. మీకు అలా అంత ఇబ్బంది వస్తే ఆసనాల మీద శ్రద్ధ తప్పిపోతుంది. అందుచేత మొదటి వారం రోజులు ఆసనాలను వేసి తీసివేస్తూ శరీరంలోని అన్ని అవయవాలను, కండరాలను, నరాలను ఆసనాలకు సిద్ధం చేస్తాము. రెండవ వారం నుండి మీకు ఏ నొప్పులు రావు. అప్పటి నుండి ఏ ఆసనాన్ని ఎప్పుటి వరకు వేయాలి, ఎప్పుడు తీయాలనేదాన్ని శరీర ఇష్టప్రకారం, లోపల మార్పులను గమనిస్తూ విరమించవలసి ఉంటుంది.

ఆసనం పూర్తిగా వేసిన తరువాత కదలకుండా అదే స్థితిలో ఉంటారు. ఆ స్థితిలో మీకు ఆసనం వలన ఎక్కడ నొప్పి రావాలో, కండరాలు ఎలా సాగదీయబడాలో శ్వాస ఎంత ఆగాలో మొదలగు మార్పులన్నీ లోపల జరుగుతూ ఉంటాయి. శరీరంలో ఆ స్థితిలో కొద్దికొద్దిగా నొప్పిగా, ఆయాసముగా, బరువుగా, బాగా లాగుతున్నట్లు పిండుతున్నట్లు, నొక్కుతున్నట్లు ఇబ్బందిగా ఉంటుంది. పైన చెప్పిన మార్పులు ఏ భాగంలో వస్తే ఆ భాగంలో ఆ ఆసనం పనిచేస్తుందని అర్థం. పైన చెప్పిన ఇబ్బందులను మీ శరీరం తట్టుకోగలిగినంత వరకు ఆసనంలో ఉండడం చేయాలి. ఇంకా సమయం గడిచేకొద్దీ నొప్పి ఎక్కువ అవుతూ మనం ఓర్చుకోలేము అన్నట్లు ఉంటుంది. ఇక తీసివేస్తే బాగుంటుంది అని మనకు అనిపిస్తుంది. ఇక ఉండలేము, ఇక చాలు, విశ్రాంతి కావాలి అని బాగా అనిపించేవరకు అలా ఆ ఆసనస్థితిలోనే ఉండాలి. అలా ఎంతసేపు ఉండగలిగితే అంతసేపు ఉండి ఆసనాన్ని అప్పుడు విరమించాలి. కొందరికి ఆసనాన్ని ప్రారంభించిన 5, 10 సెకన్లలోనే తీసివేయమని శరీరం కోరుతుంది. అలాంటప్పుడు వారు ఆ పని చేయాలి. ప్రక్కవారు 30 సెకన్లు ఉన్నారు, నేను 10 సెకన్లేనా అని నిరుత్సాహపడవద్దు. ప్రక్కవారు వేసే ఆసనాలతో ఎప్పుడూ పోల్చుకోవద్దు. ప్రక్కవారు ఆసనాన్ని తీసివేస్తే, మీకు ఇంకా ఆసనస్థితిలో ఉండాలని ఉన్నా వారికోసమని తీసివేయకూడదు. ఎవరికివారు కళ్ళు మూసుకొని ఆసనస్థితిలో లోపల జరిగే మార్పులను మనస్సుపెట్టి గమనిస్తూ ఆసనసమయాన్ని నిర్ణయించుకోవాలి. ఆసనంలో ఎంత సమయం ఉండాలన్నది ప్రధానంకాదు. ఉండగలిగినంతసేపు ఆసనంలో కదలకుండా ఉండడం అనేది ప్రధానం. మన శరీరం నిర్ణయించిన సమయం ప్రకారం ఆసనంలో మనం ఉండాలే తప్ప ఎవరో ఉన్నట్లుగానీ, ఎవరో చెప్పినట్లుగానీ ఉండడం సరి కాదు.

పొయ్యిమీద పెట్టిన తరువాత అన్ని రకాల కూరలు ఒకే రకముగా ఉడకవు. ప్రతి కూరగాయకు ఉడికే సమయం భిన్నంగా ఉంటుంది. అలాగే అందరి శరీరాలు ఆసనములో ఒకే రకముగా, ఒకే సమయం ఉండలేవు. మీ శరీరస్థితిని బట్టి, ఆరోగ్యాన్ని బట్టి, మీ అలవాటును బట్టి మీ శరీరం ఆయా ఆసనాలలో ఎంతసేపు ఉండనిస్తే అంతసేపు ఉండడం వలన పూర్తి ఫలితాన్ని ప్రతి ఆసనములో పూర్తిగా ప్రతి ఒక్కరూ పొందగలరు. ఇదే ఆసనాలలో ఉన్న గొప్ప రహస్యం. ఆసనాలు వేయడం, తీయడం ప్రధానం కాదు. ఆసనములో ఉండడం అనేది ప్రధానం. ఎన్ని ఎక్కువ ఆసనాలు చేస్తున్నాము అన్నది ప్రధానం కాదు, చేసిన ప్రతీ ఆసనములో ఎంత కరెక్టుగా ఉండగలుగుతున్నాము అన్నది అత్యంత ప్రధానము. తక్కువ ఆసనాలలోనే ఎక్కువ ఫలితాన్ని పొందాలంటే ఆసనములో ఉండగలిగినంతసేపు ఉండడమే ముఖ్యము. మరి ఈ మార్పులన్నింటినీ గమనించి, ఆసనాలను సరిగాచేస్తూ ఎక్కువ ఫలితాన్ని పొందుతారని ఆశిస్తున్నాను.

• నొప్పి కలిగినచోట ఫలితం ఉంటుంది - నొప్పి పెరిగితే శరీరం విశ్రాంతి కోరుతుంది
• పూర్తిగా చేసిన తరువాత ఆసన స్థితి - వెయ్యాలి సరిగా విశ్రాంతి స్థితి
• తేలిక ఆసనాలు ముందు చెయ్యి - కష్టమైన ఆసనాలు తరువాత వెయ్యి
• ఎక్కువ సార్లు వేయాలని వద్దు ఆత్రం - ప్రయోజనముండదు ఏ మాత్రం
• ఆసనములో నొప్పిని పరిశీలించండి - నొప్పి రాకుంటే ఉపయోగం లేదండి

శరీరంలోని ఏ అవయవమూ మనసు దృష్టికి రావడం లేదంటే అన్ని అవయవాలు ఇబ్బంది లేకుండా హాయిగా ఉన్నాయి అని అర్థం. పొట్ట నిండుగా బాగా నూనె, నెయ్యి, మషాలాలు వేసిన భోజనం చేసిన తరువాత పొట్టలో ఇబ్బందిగా ఉంటుంది కాబట్టి మనసు దృష్టి పొట్టపైకి వెళుతుంది. మనస్సు ఒక అవయవంపైకి దృష్టిని పెడుతుంది అంటే అక్కడ ఏదో జరుగుచున్నదని తెలియజేస్తూ ఉంటుంది. విరేచనం సాఫీగా అవ్వనప్పుడు కడుపునొప్పిగా ఉంటుంది. అప్పుడు మనసు దృష్టి మలంప్రేగుపై పడి అక్కడే ఎక్కువగా నిలుస్తూ ఉంటుంది. ఆసనం వేయకముందు మనస్సుకి శరీరములోని ఏ అవయవమూ దృష్టిలోనికి రాదు. ఆసనము వేసిన తరువాత మనసుదృష్టి శరీరంపై పడుతుంది. శరీరం ఆసనస్థితిలో ఉన్నప్పుడు ఆ ఆసనములో కొన్ని భాగాలు నొక్కుకోవడమూ, కొన్ని భాగాలు సాగడమూ, కొన్ని భాగాలలో రక్తప్రసరణ తగ్గడమూ, కొన్ని భాగాలలో రక్తప్రసరణ ఎక్కువగా వెళ్ళడమూ మొదలగు మార్పులు జరుగుతూ ఉంటాయి. ఇలాంటివి లోపల జరుగుతున్నప్పుడు మనస్సుకి నొప్పిరూపములోనో, తిమ్మిరి రూపములోనో, బరువుగానో, ఎక్కువ ఒత్తిడిగానో, బాగా ఇబ్బందిగానో మొదలగు రకాలుగా, తెలుస్తూ ఉంటుంది. ఆసనాన్ని వేసిన తరువాత ఆసనస్థితిలో పైనచెప్పిన మార్పులు ఏ భాగములో, ఏ అవయవములో అనిపిస్తూ ఉంటాయో వాటిపై ఆ ఆసనం పనిచేస్తున్నదనేది మనం తెలుసుకోవచ్చు. ఆసనస్థితిలో ఇంకా కొంత సమయము ఉన్నదగ్గర నుండి నొప్పి అనేది కొద్దికొద్దిగా పెరగడం తెలుస్తుంది. ఒక ఆసనాన్ని వేసినపుడు ఆ ఆసనస్థితిలో ఉండగా ఏ భాగములో ఎక్కువ ఇబ్బందిగా, నొప్పిగా మనకు తెలుస్తూ ఉంటుందో ఆ ఆసనము ఆ భాగానికి ప్రత్యేకముగా పనికి వస్తుంది అని మనం గ్రహించుకోవాలి. ఆసనస్థితిలో నొప్పి పెరగడం అనేది లాభానికి సూచన. ఆ నొప్పి ఓర్చుకోగలిగినంతసేపు మనము ఆసనములో ఉంటాము. ఆసనస్థితిలో ఉన్నంతసేపూ మనస్సు నొప్పి వచ్చే భాగాలపై పెట్టి ఆ భాగాలలో జరిగే మార్పులను గమనిస్తాము. ఇలా గమనించేటప్పుడు నొప్పి మొదలవడం, కొద్దిగా పెరగడం, ఇంకా బాగా పెరగడం, ఇక నొప్పిని తట్టుకోలేము విశ్రాంతి కావాలనే స్థితులను మనము పూర్తిగా గమనించగలగాలి. ఇక నొప్పి తట్టుకోలేము, విశ్రాంతి కావాలనే స్థితి వచ్చినప్పుడు ఆసనస్థితి నుండి విరమించి, శరీరానికి విశ్రాంతిస్థితిని కలిగిస్తాము. ఈ విశ్రాంతిస్థితిలోనికి వెళ్ళిన వెంటనే ఇంతకు ముందు నొప్పి వచ్చిన భాగాలు, ఆ అవయవాలు మనసు దృష్టిలో ఇప్పుడు ఉండవు. శరీరానికి కొన్ని సెకన్లలోనే సహజస్థితి వచ్చేస్తుంది. ఇది ఆసనము వేసిన దగ్గర నుండి తీసేవరకు జరిగే ప్రక్రియ.

ఆసనాలను నేర్చుకోవడము క్రొత్తగా ప్రారంభించినపుడు ముందు వారం రోజులపాటు వచ్చే నొప్పులు మరలా వేరుగా ఉంటాయి. అలవాటు లేకుండా బాగా ఎక్కువ దూరం నడిచినా, పరిగెత్తినా, కొత్త వ్యాయామాలు చేసినా మొదట్లో నొప్పులు వస్తాయి. అలాగే ఆసనాలను ప్రారంభించినప్పుడు వచ్చే క్రొత్త నొప్పులను లెఖ్ఖచేయకూడదు. ఆసనం వేసేటప్పుడు నొప్పి తెలియడం, ఎక్కువ ఇబ్బందిగా ఉండడం, తీసివేద్దామనిపించడం మొదలగునవి పూర్తి ఆసనస్థితిలోనికి వెళ్ళకముందే వస్తాయి. కాబట్టి ఆసనస్థితిలోనికి వెళ్ళక ముందు వచ్చే నొప్పుల వల్ల ఆ భాగాములో లాభముండదు. ఆసనాలు చేయడం బాగా అలవాటు అయిన దగ్గర నుండి ఆసనస్థితిలోనికి వెళ్ళిన తరువాత, పూర్తిస్థాయిలో ఓర్చుకోలేని నొప్పి రావడానికి ఎక్కువ సమయం పడుతుంది. అందువలన మనం ఆసనస్థితిలో ఎక్కువ సమయం ఉండగలుగుతాము. ఆ సమయం ఎంత పెరిగితే అంత లాభం. కొన్ని ఆసనాలు కొంతకాలం చేసిన తరువాత ఆసనస్థితిలో నొప్పి బాగా పెరగడానికి ఎక్కువ సమయం పడుతుంటే అలాంటప్పుడు ఆసనంలో పూర్తిగా వంగడం లేదా పూర్ణస్థితికి వెళ్ళడం చేయాలి. ఉదాహరణకు కూర్చుని మోకాళ్ళను ముద్దుపెట్టుకునే పశ్చిమోత్తనాసనము గురించి చెప్పుకుందాము. మొదటినెలలో చేతులతో కాళ్ళను వంచకుండా పాదాలను పట్టుకోవడానికి, అలా ఉండడానికి బాగా నొప్పిగా ఉన్నదనుకుందాము. అలా ఉన్నప్పుడు అంతవరకు వంగి అక్కడే ఆసనస్థితిలో ఉండే ప్రయత్నం చేయాలి. రెండవనెలలో చేతివ్రేళ్ళతో పాదాలను పట్టుకుని ఎంతసేపు ఆసనస్థితిలో ఉన్నప్పటికీ నొప్పిపెరగకపోయినా, రాకపోయినా అలాంటప్పుడు నడుమును ఇంకా ముందుకు వంచి మోకాళ్ళను ముద్దు పెట్టుకోవడానికి వంగి ఆసనస్థితిలో ఉంటారు. ఇప్పుడు నొప్పి బాగారావడం అనేది తెలుస్తుంది. ఇంకా కొన్నిరోజులకి ఈ వంగడం అనేది శరీరానికి తేలిక అయినప్పుడు, నొప్పి సరిగా రానప్పుడు తలను మోకాళ్ళకు ఆనించి కొన్నిరోజులు అక్కడ ప్రయత్నం చేస్తూ ఉంటారు. శరీరం ఆ స్థితికి కూడా బాగా అలవాటు అయ్యి, నొప్పి ఏమీ అనిపించకపోతే అప్పుడు తలతోపాటు పూర్తిగా ఛాతీని తొడలకు ఆనించే ప్రయత్నం చెయ్యాలి. కొన్ని నెలలు పాటు ఆ స్థితి ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఇలా కొన్ని సంవత్సరాలు చేయాగా ఈ స్థితి కూడా బాగా అలవాటు అయ్యి ఆసనములో 3, 4 నిముషాలు ఉన్నా నొప్పి రావడం లేదంటే ఆ స్థితి నుండి ఇంకా పూర్ణస్థితి ఉంటే వేస్తారు లేదా ఆసనాన్ని మానివేసి ఇంకొక ఆసనాన్ని ప్రయత్నించవచ్చు. కొన్ని తేలిక ఆసనాలు మొదట కొన్ని నెలలు కష్టముగా అనిపించినా వేయగావేయగా ఆసనములో ఎంతసేపు ఉన్నా నొప్పి ఏ మాత్రం రాకపోయినా, ఇంకా ఏమి ఇబ్బంది అనిపించకపోయినా, ఆసనములో ఇంకా పూర్ణస్థితి వేయడానికి లేకపోతే ఆసనాన్ని పూర్తిగా ఎత్తివేసి క్రొత్త ఆసనాలను నేర్చుకోవచ్చు. ఇలాంటి అవసరము మనకు కలిగించే ఆసనాలు రెండూ, మూడు ఉంటాయి తప్ప మిగతా ఆసనాలన్నీ మీరు బ్రతికినంతకాలం చేస్తున్నా వేసిన 1, 2 నిముషాలలో పూర్తిస్థాయికి నొప్పి పెరుగుతుంది. సర్కస్ వారు తలను, ఛాతీలను తొడలకు పూర్తిగా ఆనించి 10 నిముషాలు అలా పడుకోమన్నా పడుకుంటారు . వారికి వెనక్కి ముందుకి వంగే ఆసనాలలో చాలావరకు నొప్పి అసలురాదు. శరీరం అంతా వంగే గుణం వచ్చాక కొన్ని ఆసనాలే పనికి వస్తాయి. అలా నొప్పి రాలేదంటే లోపల ఏ మార్పులూ జరగడం లేదని అర్థం. ఏ మార్పులూ జరిగనప్పుడు ఆ ఆసనం మన శరీరానికి ఉపయోగపడడం లేదని తెలిసిపోతుంది. ఈ ప్రకారముగా నొప్పిని దృష్టిలో ఉంచుకుంటూ మనం ఆసనంలో పూర్ణస్థితికి అంచెలంచెలుగా వెళ్ళడం మంచిది. నొప్పి ఎక్కువవస్తే మంచిది అన్నారని మొండితనముతో బలవంతంగా శరీరాన్ని వంచినా, ఉంచినా లోపల ఇబ్బందులు వస్తాయి. మనకూ ఎక్కడో పట్టేస్తాయి. అలా ఎవరూ ప్రయత్నించవద్దు.

చాలామంది ఆసనాలు వేస్తారుగానీ నొప్పి రాకుండా వేస్తారు. నొప్పి రాకపోతే ఫలితం ఉండదు. ఏ ఆసనములోనయినా నొప్పి రాలేదంటే వారు తప్పు అన్నా చేసి ఉండాలి లేదా ఆసనంలో సరిగా బిగపట్టవలసిన చోట బిగపట్టకుండా ఫ్రీగా, సుఖంగా కూర్చుని అన్నా ఉండి ఉండాలి. రోజుకి 30, 40 రకాలు ఆసనాలు వేస్తారు కానీ ఏ ఆసనంలోనూ పూర్తిస్థాయిలో నొప్పి వచ్చే వరకు ఉండరు. దానితో ఫలితం సగం కూడా ఉండదు. మరికొంతమంది ఆసనం వేసి ఆసనస్థితిలో కదలకుండా ఉండకుండా, అక్కడ ఎక్సర్ సైజ్ లాగా వన్, టూ, త్రీ అంటూ ముందుకి, ప్రక్కలకు కదులుతూ ఉంటారు. అలా చేయడం వలన ఆ ఆసనములో ఒక భాగంలో రక్తం, శక్తి మొదలగునవి సరిగా కేంద్రీకరింపబడవు. ఎక్సర్ సైజులో ఎలాంటి ఫలితాలుంటాయో అవి వస్తాయి తప్ప ఆసనాల ఫలితం రాదు. ఇంకొంతమంది ఒకే ఆసనాన్ని 3, 4 సార్లుగా వెంటవెంటనే చేస్తూ ఉంటారు. ప్రతిసారీ వీరు ఆసనాన్ని వేయడం, నొప్పి మొదలయ్యేలోపులో తీసివేయడం, మళ్ళీ వేయడం నొప్పి వచ్చీ రాకుండా ఉంచీ ఉంచకుండానే ఆసనాన్ని తీసివేస్తూ రౌండ్స్ గా ఆసనాలను చేస్తూ ఉంటారు. వీరిదృష్టిలో వక్రాసనం మూడుసార్లు, గోముఖాసనం 4 సార్లు, పశ్చిమోత్తానాసనం 7, 8 సార్లు అని ఇలా రకరకాలుగా చేస్తే మంచిదని కొంతమంది చెబుతుంటారు. ఆసనాన్ని అన్నిసార్లుగా చేయనవసరం లేదు. సరైన విధముగా చేస్తే ఒక్కసారే పూర్తి ఫలితం వస్తుంది. ఎవరన్నా ఇంకొకసారి ఆసనాన్ని మళ్ళీ చేయాలనుకుంటే అలాంటప్పుడు పూర్తి విశ్రాంతినిచ్చి ఆసనంవేసి, ఆసనస్థితిలో మరలా పూర్తిగా ఉండగలిగినంతవరకు కదలకుండా ఉండేటట్లు చేసి మరలా విశ్రాంతిస్థితిలో కొంత సమయం ఉండాలి. అంతే తప్ప ఎక్సర్ సైజ్ లాగా ఆసనాలను వరుసగా, రౌండ్స్ గా చేసుకొని వెళ్ళిపోతే వేరే ఫలితం వస్తుందే తప్ప ఆసనాలలో రావలసిన ఫలితం మాత్రం సున్నా అని చెప్పవచ్చు.

రోజంతా శ్రమ లేకుండా, నొప్పులు లేకుండా, యాంత్రిక జీవనం చేయడం అందరికీ ఈ రోజులలో అలవాటు అయ్యింది. ఆసనాలలో కూడా నొప్పులు రాకుండా సుఖంగా కూర్చుందామంటే లాభం ఉండదు. ఎక్సర్ సైజ్ అతిగా చేసినపుడు వచ్చే నొప్పి శరీరానికి నష్టంతో కూడుకుని ఉంటుంది. ఆసనం చేసేటప్పుడు వచ్చే నొప్పి లాభంతో కూడుకుని ఉంటుంది. ప్రతీ ఆసనాన్ని వేసినప్పుడు నొప్పిని పరిశీలించండి. ఏ భాగంలోనూ నొప్పి రావడం లేదంటే ఎక్కడో తప్పుచేసి ఉంటామని తెలుసుకొని వెనక్కి తిరిగి మరలా పరిశీలించుకోండి. ఒక్కొక్క ఆసనంలో నొప్పిరాకుండా దాని బదులుగా తిమ్మిరిగానీ, ఇంకొకరకం ఇబ్బందిగానీ, బరువుగానీ ఎలా ఉన్నా అది ఆసనస్థితిలో గమనించి ఆ ఇబ్బందినిపెట్టే ఆసనంలో ఉండడం చేస్తారు. ఎన్ని ఆసనాలను రోజూ వేస్తున్నామన్నది ముఖ్యం కాదు. ప్రతీ ఆసనములో ఎంత నొప్పి వచ్చేవరకు ఉంటున్నామన్నది ముఖ్యమన్నమాట.

గమనిక: వజ్రాసనము, పద్మాసనము, సుఖాసనము, గోముఖాసనము మొదలగునవి ధ్యానం చేసుకోవడానికి, పూజలు చేసుకోవడానికి, సుఖంగా ఎక్కువసేపు కూర్చోవడానికి వీలుగా ఉండి మనస్సు ఏకాగ్రతగా ఉండడానికి ఉపయోగపడే ఆసనాలు కాబట్టి నొప్పితో సంబంధం వీటికి పెట్టుకోకూడదు. ఎంతసేపు కావాలంటే అంతసేపు ఆసనంలో ఉండవచ్చు. ఈ ఆసనాలు శరీరాని కంటే మనస్సుకు ఎక్కువ ఫలితాన్ని కలుగజేస్తాయి కాబట్టి శరీరానికి నొప్పి రాలేదు కదా ఫలితం ఉండదని అనుకోనవసరం లేదు.

• ఆసన స్థితిలో కదలరాదు - ఆలోచనలు చేయరాదు
• మనసుని ఆసనంపై వుంచు - కనులు మూసుకొని గమనించు
• మనస్సు పెట్టి ఆసనాలు వెయ్యి - నొప్పి ఉన్న చోట మనస్సు లగ్నం చెయ్యి
• కళ్ళు మూసి గమనించు మార్పులు - కళ్ళు తెరిస్తే ముసురు ఆలోచనలు

ఆసనం వేసిన దగ్గర నుండి ఆసనాన్ని తీసేవరకు కదలకుండా ఆసనములోనే ఉండడాన్ని ఆసనస్థితి అంటారు. వేసిన ఆసనం ద్వారా శరీరానికి ఫలితం ఎక్కువగా వచ్చేది ఈ ఆసనస్థితిలో ఉండే సమయాన్నిబట్టి మాత్రమే. ప్రతీ ఆసనాన్ని వేసిన తరువాత ఈ ఆసనస్థితిలో ఉన్నంతసేపు మన ఆలోచనలను బట్టి, మన మానసిక స్థితిని బట్టి, ఆ ఆసనములో ఫలితం అనేది ఆధారపడి ఉంటుంది. ఈ స్థితిలో బాగా ప్రశాంతంగా, ఆలోచనలు లేకుండా ఉంటే ఆసనాల ద్వారా పూర్తి ప్రయోజనం మనకు లభిస్తుంది. ఈ స్థితిలో రకరకాల ఆలోచనలతో మనసు పరుగులు తీస్తుంటే ఫలితం సగానికి తక్కువే ఉంటుంది. మనం ఈ ఆసనస్థితిలో ఎలా ఉంటే పూర్తి లాభాన్ని అందుకోగలుగుతామో తెలుసుకుందాము.

ఆసనాలను చేసేటప్పుడు చాలా మంది ఆసనస్థితిలో ప్రక్కవారిని చూస్తూ వారికి ఎలా వంగిందో, ఎలా వేసారో, వారు ఎంతసేపు ఉంటున్నారో అన్న విషయంలో ఎక్కువగా లీనమవుతున్నారు. ప్రక్కవారితో ఎక్కువగా పోల్చుకుంటూ, ప్రక్కవారి గురించి ఎక్కువగా ఆలోచిస్తూ ఆసనస్థితిని గడిపేస్తారు. మరికొంతమంది ఆసనస్థితిలో కళ్ళను తెరిచి ఏవో దృశ్యాలను చూస్తూ, ఏవో ఆలోచనలను చేస్తూ ఉంటారు. మరికొంతమంది ఏమన్నా మాటలో, పాటలో వింటూ ఆసనాలను ఇంట్లో చేస్తూ ఉంటారు. చాలామంది ఆసనాలను చేసేటప్పుడు, ఆసనస్థితిలో ఉన్నప్పుడు ప్రక్కవారితో ఏవో కబుర్లు చెప్పకుంటూ, ఆడుతూ పాడుతూ ఆసనాలను చేస్తూ ఉంటారు. చూడడమో, మాట్లాడటమో లాంటివి ఆసనాలు చేసేటప్పుడు లేకపోతే చాలామంది బోర్ కొట్టేస్తుందండీ అంటారు. ఇలా రకరకాలుగా మనస్సుతో ఏదొక ఆలోచన చేస్తూ, మనస్సును ఎక్కడోపెట్టి, కళ్ళతో ఏవో చూస్తూ ఆసనాలు చేస్తే ఫలితం సగంకూడా రాదని గట్టిగా చెప్పవచ్చు. ఆసనాలలో ఉన్న రహస్యమేమిటంటే శరీరంలోని మనస్సు పరుగులు తీయకుండా పడి ఉండేటట్లు చేయడం. ఆసనాలను మనం సరిగా చేసాము అంటే ఆసనాలు చేసిన గంట రెండు గంటలు మన మనస్సు స్థిరముగా శరీరం అనే పంజరంలో పూర్తిగా బంధించబడి ఉంటుంది. ఈ స్థితి ఎవరికన్నా రాలేదంటే ఆసనస్థితి సరిగా లేదని అర్థం. ఇలాంటిస్థితిని మనం అనుభవించాలంటే ఆసనస్థితిలో మన పాత్ర ఏమిటో తెలసుకుని ఆచరిద్దాము.

1. కళ్ళు మూసుకోవాలి: ఆసనాన్ని వేసిన వెంటనే కళ్ళను పూర్తిగా మూయాలి. ఎన్ని ఆసనాలు వేసినప్పటికీ ప్రతీ ఆసనం వేసిన వెంటనే కళ్ళు మూసుకుని, ఆసనస్థితిలో ఉన్నంతసేపూ కళ్ళు తెరవకుండా అలానే ఉండాలి. ఆసనాన్ని విరమించేటప్పుడు కళ్ళు తెరిచి, విశ్రాంతి స్థితిలోనికి వెళ్ళిన వెంటనే మరలా కళ్ళు మూయాలి. ఆసనాలు చేయడం బాగా అలవాటు అయ్యాక ఆసనస్థితిలో ఒక్కసారి కళ్ళు మూస్తే ఆసనాన్ని విరమించేటప్పుడు కూడా కళ్ళు మూసుకునే విరమించి విశ్రాంతిలోనికి వెళ్ళి, విశ్రాంతి స్థితిని విరమించేటప్పుడు తెరుస్తారు. మనస్సు అంతర్ముఖం కావాలంటే కళ్ళు మూయాలి. ఆసనాలు అంటే ఒక పవిత్రమైన కార్యం చేయడం. పవిత్రమైన కార్యాలను ఏకాగ్రతతో, చిత్తశుద్దితో చేస్తేతప్ప నెరవేరవు. కళ్ళు మూసుకుంటేనే ఏకాగ్రత కుదురుతుంది. క్రొత్త ఆలోచనలు రాకుండా ఉంటాయి. కళ్ళు మూసుకుంటే మన తప్పులు మనకు తెలుస్తాయి. కళ్ళు తెరిస్తే ప్రక్కవాళ్ళ తప్పులు కనబడతాయి. కళ్ళు మూసుకోవడం అనేది మనం చేయగలిగితే నోరు అనేది దానంతటదే మూసుకుంటుంది. కళ్ళు, నోరు పనిచేయకపోతే మనలో జరిగేది మనకు అర్థమవుతుంది. ఆసనస్థితిలో మనలో ఏమి జరుగుచున్నదనేది మనకు అవగాహన కావాలంటే కళ్ళు, నోరు పనిచేయకూడదు. ఈ రెండు నియమాలు ఆసనాలు చేసినంతసేపు తప్పనిసరిగా ప్రతి ఒక్కరూ పాటించవలసినదే.

2. మనసు నిలపడం: చేసే పని మీద మనసుపెట్టి చేస్తే దానినే ధ్యానం అంటారు. మనస్సును ఎక్కడోపెట్టి ఇక్కడ పనిచేస్తూ ఉంటే దానిని పరధ్యానం అంటారు. ఆసనాలు చేయడం అంటే శరీరధ్యానం చేయడం. శరీరధ్యానం కుదిరితే మానసికధ్యానం కుదురుతుంది. ఆసనాలలో ధ్యానం చేస్తేనే ఎక్కువశక్తిని పొందగలుగుతాము. పూర్తి లాభాన్ని పొందగలుగుతాము. మానసిక పరివర్తన మనలో కలుగుతుంది. మనసు 24 గంటలూ ధ్యానంలో ఉంటుంది. యోగం అంటే ఇదే. ఆసనాల ద్వారా మనం ఇలాంటి ఉచ్ఛస్థితిని పొందాలంటే ఆసనస్థితిలో మనస్సు ప్రాముఖ్యత ఎంతో ఉంది. మనసు ఎలా ఉండాలో తెలుసుకుందాము.

ఆసనస్థితిలోనికి వెళ్ళిన వెంటనే కళ్ళు మూసుకుని, మనస్సును చేసిన ఆసనం వలన మీకు ఎక్కడ నొప్పి, ఇబ్బంది ప్రత్యేకంగా అనిపిస్తాయో ఆ భాగంలో లగ్నం చేయాలి. మనం వేసిన ఆసనంవలన ఆ భాగంలో కొన్ని మార్పులు వస్తాయి. ఈ స్థితిలో మనం అక్కడ మనస్సును పెట్టి ఆలోచిస్తూ ఉంటే అక్కడ ఏమి జరుగుతుందో తెలుస్తుంది. మనస్సును ఆ భాగాలపై పెట్టడంవలన వేరే ఇతర ఆలోచనలు రావు. దానితో మనస్సు ప్రశాంతతను, శక్తిని పొందుతుంది. మనం అలా మనస్సును ఒకే భాగంలో లగ్నం చేయడంవలన ఎక్కవశక్తిని శరీరం ఆ భాగానికి అందిస్తుంది. ఆ భాగంలో మనస్సును ఉంచడం వలన ఆసనం నుండి ఎప్పుడు విరమించాలనే సూచనలు తెలుస్తాయి. ఆసనస్థితిలో ఎక్కువసేపు ఉండగలగడం అనేది మనసు నిల్పడాన్నిబట్టి ఆధారపడి ఉంటుంది. మనం చేసే ఆసనం వలన ఏయే ఫలితాలు ఏ భాగాలలో వస్తాయన్నది ఎవరికివారే ఆసనస్థితిలో ఉన్నప్పుడు స్పష్టంగా తెలిసిపోతుంది. మనసుపెట్టి ఆసనస్థితిని పరిశీలించడం వలన, ప్రతిరోజూ ఆసన స్థితిలో సమయాన్ని కొద్దికొద్దిగా పెంచుకోవడం వలన ఆసనాల ఫలితాన్ని పెంచుకోవచ్చు. శరీరానికి ఆసనాలలో పరిపూర్ణత త్వరగా వస్తుంది. మనసుపెట్టి ఆసనాలు చేయడం వలన, గంట గంటన్నర పాటు ఆసనాలు చేసినా కష్టముగా గానీ, చిరాకుగా గానీ ఉండదు. తెలియకుండా ఆ సమయం గడిచిపోతుంది. ఇలా ఆసనాలను చేయడానికి అలవాటుపడితే మళ్ళీ రేపు ఎప్పుడు ఆసనాలకు టైము అవుతుందా అని మీకు అనిపిస్తుంది. ధ్యానంతో ఆసనాలను చేస్తే జీవితంలో ఏ రోజూ ఆసనాలను విడవాలనిపించదు. కుదరక ఆసనాలు చేయడం మానితే ఆ రోజు ఎంతో కోల్పోయినట్లు అనిపిస్తుంది. ఇలా క్రమపద్ధతిలో మనస్సుపెట్టి ఆసనాలను చేస్తే అప్పుడు మీకు ఆసనాలను శారీరక ఆరోగ్యం కొరకు చేస్తున్నాననే తలంపు పోతుంది. ఆసనాలు అంటే శరీరానికి సంబంధించినవి మాత్రమే కాదని ఆ రోజు అర్థం అవుతుంది. ఈ పద్ధతి తెలియనప్పుడు ఆసనాలైతే ఏమిటి, ఎక్సర్ సైజ్ అయితే ఏమిటి ఏదైనా వ్యాయామమే కదా అనిపిస్తుంది. ఇలాంటి భావన ఎవరిలోనన్నా కలిగిందంటే ఆసనాల గురించి ఇంకా అర్థం కాలేదని తెలుస్తుంది. ఆసనాలలో ఉన్న పూర్తి రహస్యం తెలియాలంటే మనస్సుపెట్టి చెయ్యడమే అందులో ఉన్న రహస్యం.

ఆసనస్థితిలో మనస్సును పెట్టినప్పటికీ, మనసు ఎటూ పరుగులు తీయకుండా నిలుస్తుందా? అన్న సందేహం కొందరిలో కలగవచ్చు. ఆసనస్థితిలోనికి వచ్చిన వెంటనే శరీరంలో మార్పు వస్తుంది కాబట్టి ఆ మార్పును నరాలు మెదడుకు మోసుకు వెళతాయి. దానితో మనస్సు ఆ మార్పులను గమనించడానికి ఉంటుంది. ఈ సమయంలో కళ్ళు తెరిస్తే క్రొత్త ఆలోచనలు వచ్చి ఇటు కాసేపు, అటు కాసేపు పరుగులు తీస్తుంది. ఇక్కడ కళ్ళు మూసుకున్నాము కాబట్టి మనసు చచ్చినట్లు శరీరంలో వచ్చే మార్పులను చూసుకుంటుంది. ఎప్పుడన్నా మధ్యలో పరధ్యానం వచ్చినా వెంటనే మళ్ళీ మనస్సును ఆసనస్థితిలోనికి పెట్టే ప్రయత్నం చేయాలి. ఈ ప్రకారముగా చేసే ప్రతీ ఆసనమును మనస్సాక్షిగా కళ్ళు మూసుకుని చేస్తూ, ఆసనాలలో ఉన్న అద్భుతమైన మానసిక, శారీరక లాభాలను పరిపూర్ణంగా పొందే ప్రయత్నం ప్రతి ఒక్కరూ చేయాలని కోరుకుంటున్నాను.

• వెంటవెంటనే వేస్తే వస్తుంది అలుపు - మధ్యలో విశ్రాంతి నివ్వాలని చెయ్యి తలపు
• విరమించిన తర్వాత విశ్రాంతినివ్వు - రక్తప్రసరణ పూర్తిగా పొందు నువ్వు
• ఆసనం విరమించాక నడుస్తాయి దీర్ఘశ్వాసలు - విశ్రాంతి పొందితే వస్తాయి మానసిక మార్పులు
• ఆసనం తీసిన తర్వాత ఇస్తే విశ్రాంతి - మనస్సుకు లభిస్తుంది ధ్యానస్థితి

ఆసనానికి, ఆసనానికి మధ్య అసలు విశ్రాంతి ఇవ్వాలా? అలా ఇవ్వడం అవసరమా అనే సందేహము కూడా ఎందరిలోనో కలుగుతూ ఉంటుంది. ఆసనాలలో విశ్రాంతి ఇచ్చి చేస్తూ ఉంటే అలుపురాదు, చెమటలు ఎక్కువగా పట్టవు, శరీరం పూర్తిగా కదలకుండా విశ్రాంతిగా చేసినట్లు అనిపిస్తుందని భావించి ఎక్కువ మంది ఆసనం తీసిన వెంటనే ఇంకొక ఆసనాన్ని చేస్తూ ఉంటారు. ఇలా వెంటవెంటనే అలుపు మీద ఆసనాలను చేస్తుంటే కొద్దిగా చెమటలు పట్టినట్లు, కష్టపడినట్లు, ఆసనాలు చేసినట్లు అనిపిస్తుందని స్పీడ్ గా చేసుకుని వెళ్ళిపోతారు. గంట సమయంలో 30, 40 ఆసనాలను చేస్తూ ఉంటారు. నేను రోజుకి 30, 40 ఆసనాలను చేస్తాను అని గొప్పలు చెప్పుకోవడానికి తప్ప మరెందుకూ పనికిరాదు. ఎక్కువ ఆసనాలను చేస్తే మంచిది అనే దానినొక్క దానినే దృష్టిలో పెట్టుకుని గంటలో ఎన్ని చేయగలిగితే అన్ని చేసుకుంటూ పోతారు. ఆసనానికి ఆసనానికి మధ్య విశ్రాంతి అనేది సరిగా ఇవ్వకుండానే ఎక్కువమంది చేస్తుంటారు. ఇలా విశ్రాంతి ఇవ్వకుండా ఆసనాలను చేస్తే ఎంత నష్టమో విశ్రాంతి ఇస్తే ఎంత ఇవ్వాలో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాము. విశ్రాంతి ఇవ్వడానికి గల కారణాలను ఆలోచిద్దాము.

మొదటి కారణము: ఏదన్నా ఒక ఆసనాన్ని మనము చేసినప్పుడు ఆ ఆసనములో ఎక్కడ ఒత్తిడి కలుగుతున్నదో, ఎక్కడ నొప్పిగానీ, ఇబ్బందిగానీ అనిపిస్తున్నదో, ఎక్కడ కండరాలు నొక్కినట్లు, ఒత్తుకున్నట్లు అనిపిస్తున్నవో ఆ భాగములో రక్తప్రసరణ ఆ ఆసనములో ఉన్నంతవరకు బాగా తక్కువగా వెళ్ళడమో లేదో ఎక్కువశాతం వెళ్ళడమో అనేది జరుగుతుంది. ఈ భాగాలకు రాకుండా ఆగిన రక్తము చుట్టు ప్రక్కల అవయవాలలో, ప్రక్కభాగములో కండరాలలో ఎక్కువగా నిలువ ఉంటూ ఉంటుంది. ఆసనములో ఉన్నంతసేపు ఈ ప్రక్రియ కొనసాగుతుంది. ఆసనాన్ని తీసిన వెంటనే చుట్టుప్రక్కలున్న ఎక్కువరక్తం అంతా రక్తం ఆగిన భాగాలలోకి స్పీడ్ గా వెళుతుంది. ఏ ఆసనములో ఏ అవయవానికి ఫలితం రావాలో ఆ అవయవములో ఈ మార్పులు వస్తేనే ఫలితం వచ్చినట్లు. ఆసనాలలో వచ్చే ముఖ్యమైన ఫలితం ఇదే. ఈ ఫలితం బాగా రావాలంటే ఆసనాన్ని విరమించిన తరువాత మనం విశ్రాంతినిస్తే ఆ సమయంలో రక్తం ఆగిన భాగాలకు రెట్టింపు రక్తం వచ్చి చేరుతుంది. ఇలా విశ్రాంతినివ్వకుండా ఇంకొక ఆసనం వెంటనే వేస్తే మళ్ళీ కండరాలు, నరాలు బిగింపు వచ్చి రక్తప్రసరణ పూర్తిగా జరగదు. దానితో ఆసనములో రావలసినంత ఫలితం రాదు. ఇలా ఫలితం సరిగా రాకుండా ఎన్ని ఆసనాలు వేసుకొని వెళ్ళినా ప్రయోజనం ఉండదు. ఆసనం వేసి ఉన్నప్పుడు ఒక భాగంలో ఫలితం వస్తే ఆసనం తీసాక వేరొక భాగంలో ఫలితం వస్తుంది. ఆసనంలో తీసాక ఫలితం వేరే భాగంలో రావాలంటే అది కేవలం విశ్రాంతిలోనే వస్తుంది. వేసిన ఆసనం ద్వారా పూర్తి ఫలితాన్ని పొందాలంటే ఆసనం తీసాక పూర్తి విశ్రాంతి ఇవ్వాలి. విశ్రాంతి ఇవ్వనప్పుడు మనకు ఆసనంలో వచ్చే ఫలితం 50, 60 శాతం మించి ఉండదు. ఆసనం తీసాక విశ్రాంతి ఇవ్వడానికి గల మొదటి కారణం ఇది.

రెండవ కారణం: ప్రతి ఆసనములో ఉన్నప్పుడు శ్వాసక్రియ ఎంతో కొంత ఆగుతుంది. ఆసనం చేసేటప్పుడు శ్వాసలసంఖ్య బాగా పెరుగుతుంది. కొన్ని ఆసనాలలో పైపై శ్వాసలే నడుస్తాయి. దానితో కొంత ఆయాసం అనిపిస్తుంది. కొన్ని ఆసనాలలో ఎక్కువగా కండరాలను బిగపట్టవలసి వస్తుంది. అలా చేయడం వలన ఆసనాలలో అలుపు వస్తుంది. మరికొన్ని ఆసనాలలో గాలి చాలావరకు ఆగుతుంది. కొన్ని ఆసనాలు చేసినప్పుడు ఎక్కువశక్తి ఖర్చు అవుతుంది. అప్పుడు కొంత ఇబ్బంది అనిపిస్తుంది. ఇలా రకరకాలైన కారణాలు ఆసనాలు చేసేటప్పుడు ఆసనస్థితిలో ఉన్నప్పుడు వస్తూ ఉంటాయి. ఇలాంటి రకరకాల స్థితులు వచ్చాకే మనం ఆసనాన్ని విరమిస్తాం. ఆసనాన్ని విరమించిన శరీరానికి ఈ అలసట ఆయాసంలాంటివి పూర్తిగా తీరాలి. శ్వాసల సంఖ్య బాగా తగ్గాలి. దీర్ఘశ్వాసలు బాగా జరగాలి. శరీరం పూర్తిగా మామూలు స్థితికి రావాలి. అలా వచ్చిన తరువాత ఇంకొక ఆసనాన్ని చేస్తే ఆసనంలో ఎక్కువ సమయం ఉండగలుగుతాము. అదే అలుపు తీరకముందే ఇంకొక ఆసనము వేస్తే దానిని పూర్తిగా చేయలేకపోతాము. ఇలా అన్ని ఆసనాలలో తక్కువ టైము మాత్రమే ఉండగలుగుతాము. దానితో ఫలితం తగ్గుతుంది. ఆసనం తీసాక శరీరం పూర్తి సహజస్థితికి వచ్చేవరకు విశ్రాంతి ఇవ్వాలి. ఇది రెండవ కారణం.

మూడవ కారణం: ప్రతీ ఆసనాన్ని విరమించాక వెంటనే దీర్ఘశ్వాసలు నడుస్తూ ఉంటాయి. దీర్ఘశ్వాసలలో ఎక్కువ ప్రాణవాయువు శరీరానికి అందుతూ ఉంటుంది. ఎక్కువ ప్రాణవాయువు ఎప్పుడు శరీరంలోనికి వెళుతుందో అప్పుడు మనస్సు కుదటపడుతుంది. బరువుపడ్డ విస్తరి అణిగినట్లు ఎక్కువ ప్రాణవాయువుతో మనస్సు అలాంటి పరుగులు తీయకుండా అణిగి ఉంటుంది. ఈ స్థితిలో ఆలోచనలు రావు. మనస్సు ఎప్పుడూ లేనంత ప్రశాంతముగా ఉంటుంది. ఆసనాన్ని విరమించిన వెంటనే మన మనస్సులో కలిగే మార్పులు పైన చెప్పినట్లు ఉంటాయి. మనము ఎప్పుడూ ఏదో ఒక ఆలోచనతో ప్రశాంతత లేకుండా రోజంతా గడుపుతూ ఉంటాము. అలాంటి మనకు రోజులో ఒక గంటైనా ఇలాంటి ఇబ్బందులు రాకుండా హాయిగా, ఆనందంగా, సుఖంగా ఉండే అవకాశాన్ని ఆసనాలు కలిగిస్తున్నాయి. ఆసనాలు ఇచ్చే ఈ ఫలితాన్ని మనము పొందే సమయం ఈ విశ్రాంతిలోనే. ఆ విశ్రాంతి సమయంలో కూడా ఆసనాలుచేస్తే, మానసికమైన మార్పులు ఆసనాలద్వారా మనిషికి రావు. అలాంటివారు ఆసనాలద్వారా మానసికమైన సుఖాన్ని ఏమాత్రం పొందలేరు. గంటసేపు కష్టపడ్డా నిరుత్సాహం మిగులుతుంది. ఆసనంవేసి అందులో ఉన్నంతసేపు నొప్పులు, బాధలు తెలుస్తూ ఉంటాయి. మనం ఏ ఆసనం వేసినప్పటికీ ఆ ఆసనం వలన కలగవలసిన సుఖం అంతా విశ్రాంతి ఇచ్చినప్పుడే దొరుకుతుంది. అసలు ఆసనాల యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశమే శరీరానికి, మనసుకి సుఖాన్ని, విశ్రాంతిని ఇవ్వడం. ఈ విధంగా ప్రతి ఆసనం తరువాత కొన్నిసెకన్లు విశ్రాంతినిస్తూ ఎన్ని ఆసనాలు వేసినప్పటికీ శరీరానికి అలసట అనేది ఉండదు. వేసినకొద్దీ శక్తి వచ్చినట్లుగా ఉంటుంది.

పైన చెప్పిన మూడు కారణాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఆసనానికి ఆసనానికి మధ్య విశ్రాంతి సమయాన్ని నిర్ణయించుకోవాలి. ప్రతి ఆసనానికి ఒకే సమయం సరిపోదు. మనం ఆసనాన్ని తీసాక ఆ ఆసనములో మనము పొందిన అలసట ఆయాసము, నొప్పులు మొదలగునవి అన్నీ పూర్తిగా పోవడానికి మరియు శ్వాసలు మామూలు స్థితికి వచ్చేవరకు విశ్రాంతిలోనే ఉండాలి. ఈ సమయములోనే మానసికమైన ప్రశాంతతను మనం అనుభవిస్తాము. ప్రతి ఆసనానికీ విశ్రాంతి సమయం అనేది ఒక నిముషానికి తగ్గకుండా ఉండాలి. అక్కడ నుండి అవసరాన్ని బట్టి 2, 3 నిముషాల వరకు ఇస్తూ ఉండవచ్చు. కొన్ని ఆసనాలకు తప్పనిసరిగా 2, 3 నిముషాలపైన విశ్రాంతినిచ్చి తీరాలి. సమయం ఇబ్బంది లేకపోతే ఇంకా కాస్త విశ్రాంతిని పెంచడం వలన లాభమే ఉంది. అలా విశ్రాంతినిస్తూ ఆసనాలను చేస్తూ ఉంటే ఆసనాలను చేయడమే ధ్యానము చేసినట్లు అవుతుంది. అంత గొప్ప మానసికమైన అనుభూతులు ఆసనాల తరువాత విశ్రాంతిస్థితిలో మనం పొందవచ్చు. ఎన్ని ఆసనాలు చేసుకుంటూ వెళుతున్నాము? అనిగాదు, ఎంత ప్రశాంతంగా చేస్తున్నాము? అన్నది ముఖ్యం. ఎంత చెమటలు పట్టినవి? అని కాదు, శరీరం ఎంత బాగా రిలాక్స్ అవుతున్నది? అని ఆలోచించాలి.

• ఖాళీ సమయంలో కళ్ళు మూసుకో - ఎంత ఉపయోగముందో తెలుసుకో
• శ్వాసలపై పెట్టు ధ్యాస - మనస్సుతో గమనించు నీ శ్వాస
• ఆసనానికి, ఆసనానికి మధ్య విశ్రాంతి నొందు - ఆసనాల ప్రయోజనం పూర్తిగా పొందు

ఆసనానికి ఆసనానికి మధ్య ఉన్న ఖాళీ సమయాన్నే విశ్రాంతి స్థితి అంటారు. ఈ విషయంలో ఎక్కువమంది తప్పులు చేస్తూ ఉన్నారు. ఆసనాన్ని తీసిన వెంటనే ప్రక్కవాళ్ళని చూడడం, వాళ్ళతో మాట్లాడటం లేదా గురువుగారితో సందేహాలు తీర్చుకోవడం లేదా కబుర్లు చెప్పుకోవడం ఇలా రకరకాల పనులు చేస్తూ ఉంటారు. మరికొంతమంది ఇంట్లో ఏమన్నా పాటలు వింటూ ఆసనాలు చేస్తూ ఉంటారు. ఇలా ఆసనం తీసిన వెంటనే అలా చేస్తే శరీరము రిలాక్స్ అవ్వదు. అలాగే మనస్సు రిలాక్స్ అవ్వదు. పూర్తి విశ్రాంతిని శరీరం, మనస్సు రెండూ పొందనప్పుడు ఆసనాలలో వచ్చే ఫలితం తగ్గిపోతుంది. చేసిన ఆసనానికి పూర్తి ఫలితం రావాలంటే మనం ఆసనాన్ని తీసాక ఏమి చేస్తే మంచిదో తెలుసుకుందాము.

1. కళ్ళు మూసుకోవాలి: ఆసనాన్ని చేయడం పూర్తి అయిన వెంటనే కళ్ళు మూసుకుని ఉండాలి తప్ప తెరవకూడదు. కళ్ళు తెరిస్తే ఎవరో ఒకరు కనబడతారు. ఏదో ఒక క్రొత్త ఆలోచనలు వస్తూ పోతూ ఉంటాయి. పూర్తి విశ్రాంతిని పొందాలంటే ముందు కళ్ళు మూసుకునే ఉండాలనేది గమనించాలి. మనం ఎంతసేపు విశ్రాంతి సమయములో ఉంటామో అంతసేపు కళ్ళను పూర్తిగా మూసుకుని ఉండాలి.

2. విశ్రాంతి ఆసనం వేయాలి: ఆసనంలో ఉన్నంతసేపు శరీరంలో చాలా భాగాలు బిగింపుతో ఉంటాయి. అందుచేత ఆసనం నుండి తీసిన వెంటనే కాళ్ళ దగ్గర నుండి తల వరకు ఏ భాగంలోనూ బిగింపు లేకుండా చేస్తూ విశ్రాంతి ఆసనములో కూర్చోవడం గానీ, పడుకోవడంగానీ చేయాలి. కూర్చుని చేసే ఆసనాలకు కూర్చుని విశ్రాంతి తీసుకుంటే పడుకునిచేసే ఆసనాలకు పడుకుని విశ్రాంతి తీసుకోవాలి. విశ్రాంతి ఆసనంలో ఉన్నప్పుడు శరీరంలోని అన్ని భాగాలను ఫ్రీగా, పట్టులేనట్లుగా వదిలేసి, వాలిపోయి ఉండాలి. ఇంత ఫ్రీగా శరీరాన్ని పెడితే రక్తప్రసరణ చాలా బాగా జరుగుతుంది. నరాలు బాగా పట్లువదిలేసి ఎక్కువ శక్తిని తిరిగి పొందుతాయి. ఆసనానికి, ఆసనానికి మధ్య ఖాళీ సమయాలలో విశ్రాంతిని శరీరానికి అందివ్వడమనేది చాలా ముఖ్యము. దీనితో ఆసనాల వలన లాభం పెరుగుతుంది.

3. మనస్సుని శ్వాసలపై పెట్టాలి: విశ్రాంతి ఆసనము వేసి, శరీరాన్ని బాగా ఫ్రీగా ఉంచినస్థితిలో మనస్సుని శ్వాసలపై పెట్టాలి. శ్వాసలపై అంటే పై పెదవి పై భాగములో, రెండు నాసికా రంధ్రాల క్రింద భాగములో ఉండే గంటలాంటి భాగం వద్ద శ్వాసల రాకపోకలు తెలుస్తూ ఉంటాయి. మనస్సుని అక్కడ లగ్నం చేయాలి మనస్సును శ్వాసలపై పెడితే ఏ ఆలోచనలూ క్రొత్తవి రాకుండా ఉంటాయి. లేదా పాతవి అన్నా గుర్తు రాకుండా ఉంటాయి. ఆలోచనలు ఉంటే శరీరము, మనస్సు విశ్రాంతిని తీసుకోవు. శక్తిని తిరిగి పుంజుకోవు. ఆసనాల వలన ఫలితాలు ఎక్కువ రావాలంటే ఈ విశ్రాంతి సమయంలో మనస్సుని, శరీరాన్ని మన చెప్పుచేతుల్లో ఉంచుకోవాలి. దానికొరకే శ్వాసలమీద ధ్యాస. మనస్సు వచ్చే శ్వాసలనీ, పోయే శ్వాసలనే గమనిస్తూ ఆ పనిలో పడిపోతుంది. దానితో మనస్సుకు ప్రశాంతత లభిస్తుంది. ఇలా ఆసనానికి ఆసనానికి మధ్య ఉండే ఖాళీ సమయంలో పూర్తిగా శ్వాసలమీద ధ్యాసను ఉంచుతూ విశ్రాంతి తీసుకోవాలి.

4. పూర్తి ప్రశాంతతను అనుభవించాలి: అసలు ఆసనాన్ని చేయవలసిన రీతిలో, చేయవలసినంత సమయం మనస్సు పెట్టి చేస్తే ఆసనం నుండి తీసిన వెంటనే దీర్ఘశ్వాసలు నడుస్తాయి. దానితో మనలోనికి ప్రాణవాయువు బాగా ఎక్కువగా వెళ్ళి శరీర అవసరాలను పూర్తిగా తీరుస్తూ ఉంటుంది. ఆసనం తీసిన వెంటనే మనస్సుకు ఎక్కడలేని ప్రశాంతత లభిస్తుంది. అలా రెండు మూడు దీర్ఘశ్వాసలు తీసుకునేసరికి మనస్సు ఇక ఎటూ పరుగులు తీయకుండా స్థిరముగా ఉంటుంది. ఆసనానికి, ఆసనానికి మధ్య ఖాళీ సమయంలో ఆలోచనారహితమైన మనస్సును మనం ప్రత్యక్షంగా తెలుసుకోగలుగుతాము. మనం కోరుకోకుండా ఈ స్థితి ఆసనం అయిన వెంటనే వస్తుంది. ఈ స్జితిని మనం అనుభవించాలంటే ముందు పైన చెప్పిన మూడు రకాల మార్పులుచేస్తే, తరువాత ఈ స్థితి ఆ ఖాళీ సమయం అంతా ఉంటుంది. ఆసనాల ద్వారా లభించే ఈ ప్రశాంతతను తెలుసుకోలేనందువలననే అందరూ ఆసనాలను సరిగా చేయలేరు. కొన్నిరోజులు చేసి మానివేస్తూ ఉంటారు. మనము ఏ అవస్థా పడకుండా ఆసనాన్ని తీసిన వెంటనే ఇంత ప్రశాంతత వస్తూ ఉంటే దానిని అనుభవించడానికి కొంత సమయాన్ని పెట్టుకొని అనుభవించలేకపోతే దురదృష్టమని చెప్పవచ్చు. మనస్సు అనేది నిద్రలో కూడా ఏదో ఒకటి ఆలోచిస్తూనే ఉంటుంది. అలాంటి మనస్సు ఆసనాన్ని విరమించాక మాత్రం ఆలోచించదు. మనస్సు ఆలోచనా రహితమైన స్థితిలో ఎంత సమయము ఉంటే అంత సమయమూ శరీరానికి ఎక్కడలేని శక్తి, బలం వచ్చి చేరుతూ వుంటాయి. దానితో రోజంతా ఎక్కువశక్తితో జీవించవచ్చు. ఆసనాలద్వారా శరీరానికి శక్తిరావడం అంటే ఇదే. ఎక్సర్ సైజ్ కి, ఆసనాలకు ఉన్న భేదము కూడా ఇదే. ఇంత గొప్ప మానసికమైన ఆనందాన్ని మరి ఏ ఇతర శారీరకశ్రమలలోనూ, వ్యాయామాలలోనూ పొందలేము కాబట్టి ఆసనాల మధ్య విశ్రాంతి సమయాలలో ఉండే మానసికమైన ప్రశాంతతను పూర్తిగా అనుభవించడానికి ఉపయోగించుకుందాము.

ఆసనాన్ని తీసిన వెంటనే మనసు అలా ప్రశాంతముగా, నిర్మలముగా ఉండడమనేది ధ్యానంతో సమానం. ధ్యానం చేస్తే శక్తిసామర్థ్యాలు, ఆలోచనా తీరు, ఆనందం, ఆరోగ్యం మొదలగునవి అన్నీ కూడా వస్తాయి. ఈ మార్పులన్నీ కూడా ఏ ఇతర రకములైన ధ్యానాన్ని చేయలేకపోయినప్పటికీ కేవలం ఆసనాల ధ్యానం చేసి కూడా పూర్తిగా పొందవచ్చు. ఆసనాలు అంటే అంత విలువగల చక్కటి ప్రక్రియ అని గ్రహించి, పైన చెప్పిన నాలుగు విధాల మార్గాన్ని ఆసనానికి, ఆసనానికి మధ్య ఖాళీ సమయంలో ఆచరిస్తూ ఆసనాల ద్వారా పూర్తి ప్రయోజనాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ ప్రతిరోజూ పొందుతారని ఆశిస్తున్నాను.

• తెల్లవారకుండా చెయ్యి ఆసనాలు - తెల్లవారితే ఉండవు మంచి వైబ్రేషనులు
• ఆహారం తినకుండా ఆసనాలు చేయి - ఆరు బయట చేస్తే ఆసనాలు హాయి

ప్రతి మంచిపని చేయడానికి సమయము, స్థలము ఎంత ముఖ్యమో అలాగే ఆసనాలు చేయడానికి కూడా మంచి వాతావరణము, అనుకూలమైన స్థలము ఎంతో ముఖ్యము. ఎప్పుడు పడితే అప్పుడు, ఎక్కడ పడితే అక్కడ ఆసనాలు చేస్తే ప్రయోజనము పూర్తిగా రాకపోగా నష్టాలు కూడా రావచ్చు. మనం చేసే ఆసనాల ద్వారా ఎక్కువ లాభాన్ని పొందాలంటే ఎక్కడచేస్తే మంచిదో, ఎప్పుడుచేస్తే మంచిదో తెలుసుకుందాము.

ఎప్పుడు చేయాలి: ఆసనాలు అనేవి కేవలం శరీరానికి మాత్రమే ఆరోగ్యానిచ్చేవి కాకుండా మానసిక సంబంధమైన ఎన్నో మార్పులను కలిగించేవి. ఆసనాల ద్వారా శరీరం ఎక్కడ ఉంటే మనస్సు అక్కడ ఉండేటట్లు అలవాటుపడుతుంది. ఇలాంటి మానసికమైన మార్పులను కూడా పూర్తిగా ఆసనాల ద్వారా పొందాలంటే తెల్లవారుజాము సమయము అన్నిటికంటే ఉత్తమము. చుట్టుప్రక్కల వాతావరణము సహకరించకపోతే ఆసనాల ద్వారా శరీరానికే లాభం వస్తుంది. మానసికమైన మార్పులు వచ్చే అవకాశం తక్కువ. సూర్యోదయానికి ముందు వాతావరణం ఎంతో ప్రశాంతముగా ఉంటుంది. మనకు రోజు మొత్తంలో వాతావరణం కాలుష్యరహితంగా ఉండేది తెల్లవారుజాము సమయములోనే. అలాగే మన మనస్సు 24 గంటలలో ప్రశాంతంగా ఉండేది కూడా ఆ సమయములోనే. ఆ సమయంలో అయితే గాలిలో ప్రాణశక్తి ఎక్కువగా ఉంటుంది. అలాగే మంచి వైబ్రేషన్స్ కూడా ఉంటాయి. మనుషులందరూ నిద్రలేచిన దగ్గర నుండి రకరకాల ఆలోచనలతో ఉంటారు. వారి ఆందోళనల ప్రభావం వాతావరణంపై పడడం వలన వాతావరణంలో ఉండే మంచి వైబ్రేషన్స్ దెబ్బ తింటాయి. ముఖ్యంగా బ్రాహ్మీముహూర్తం అంటే తెల్లవారుజామున నాలుగు గంటల నుండి ఆరు గంటలలోపు సమయం ఆసనాలు చేయడానికి ఎంతో మంచిది. ఆ సమయంలో నిద్రలేవడం అనేది మన జీవితానికి మంచి మార్గము ఏర్పడే విధముగా తోడ్పడుతుంది. ఆ సమయంలో మన ఇంటిలో కూడా ఏ రకమైన ఆటంకాలు ఏర్పడవు. ఆసనాలను ప్రారంభించిన దగ్గర నుండి పూర్తిగా విరమించే వరకు మనస్సు బాహ్యంగా పరుగులు తీయకుండా నిలపగలగాలంటే మంచి సమయంలో అయితేనే ఇది సాధ్యపడుతుంది. మనసు అంతర్ముఖం కావాలంటే చుట్టుప్రక్కల వాతావరణం యొక్క సహకారం ఎంతో ముఖ్యము.

ఆ సమయములో నిద్రలేవడం కుదరనివారు ఉదయం 7, 8 గంటలలోపులో ఎక్కడైనా చేయవచ్చు. కాకపోతే ఫోనుమోతలు, ప్రక్కవారి మాటలు, మనకోసం ఎవరో రావడం ఇలాంటి ఆటంకాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. వీటన్నింటివల్ల ఆసనాలలో వచ్చే ఫలితం తగ్గిపోతుంది. ఆసనాలు చేసేముందు బెడ్ కాఫీలు లాంటివి త్రాగకూడదు. పొట్టలో ఏ ఆహారం లేకుండా ఆసనాలు చేయాలి. సాయంకాలం పూటకూడా కొన్ని ముఖ్యమైన ఆసనాలు చేసేవారు పొట్టలో ఏమీ ఆహారం లేకుండా ఆసనాలు చేయాలి. సుమారు 5 గంటల నుండి 6.30 గంటలలోపులో అయితే మంచిది. వీలున్నంతవరకు ప్రతి ఒక్కరూ తెల్లవారుజామున ఆసనాలు చేసే ప్రయత్నం చేస్తే రోజంతా చాలా చక్కటి ప్రశాంతతతో గడపవచ్చు.

ఎక్కడ చేయాలి: తెల్లవారుజాము సమయములో, ఆరుబయట వాతావరణంలో ఆసనాలు చేయడం ఎంతో మంచిది. చలికాలం అయినప్పటికీ, కొద్దిగా మంచు ఉన్నప్పటికీ ఆ వాతావరణంలో చేయవచ్చు. ముందు ప్రాణాయామంతో శరీరం వేడెక్కుతుంది కాబట్టి ఆసనాలలో చలి అనిపించదు. ఆసనాలలో కూడా శరీరంలో ఎంతో వేడి పెరుగుతుంది. బస్తీలలో ఉండేవారు అయితే మేడమీదకు వెళ్ళి అక్కడ ఆసనాలు చేయడం మంచిది. అలాంటి అవకాశం లేనప్పుడు వరండాలోనన్నా చేయవచ్చును. అదీ లేనప్పుడు బెడ్ రూమ్ లోనే తలుపులు, కిటికీలు బాగా తెరిచి ఉంచి అక్కడే చేయవచ్చు. ఫ్యాన్లు వేయరాదు. వంటగదులలోను, స్టోర్ రూమ్స్ దగ్గరలోను చేయరాదు. మనం వదిలేగాలి బయటకు పోయే విధంగా ఉంటే చాలు. అలాగే బయట నుండి మంచి ప్రాణశక్తితో కూడిన స్వచ్ఛమైన గాలి వచ్చేటట్లు కూర్చోవాలి.

ఉదయం పూట ప్రశాంతమైన వాతావరణంలో, ప్రశాంతమైన మనస్సుతో ఏ ఆటంకాలూ కలగకుండా చూసుకుని, చక్కటి గాలి వచ్చే ఏర్పాటు చేసుకుని ప్రతిరోజూ ఆసనాలు చేయడం అనేది ఆ రోజంతటకీ శుభంగా నిలుస్తుంది. అలాగే సాయంకాల సమయాన్ని కూడా కొంత కేటాయించి చేయడం అనేది చాలా మంచిది.

• లేచిన వెంటనే త్రాగాలి మొదటి దఫా నీరు - సిద్ధం కావాలి మొదటి విడత విరేచనానికి మీరు
• చెయ్యాలి ముందు ప్రాణాయామం - ఆ తరువాతే ఆసనాల కార్యక్రమం
• ప్రాణాయామం చెయ్యి ముందుగా - ఆసనాలకు ఫలితం వస్తుంది మెండుగా

1. మొదటిదఫా నీరు: నిద్రలేచిన వెంటనే మూత్రం వస్తే దానిని ముందు వదిలివేయాలి. కొంతమందికి నిద్రలేచిన వెంటనే విరేచనం మూత్రంతోపాటు వచ్చేస్తుంది. అలా అయితే మంచిదే. లేకపోతే మూత్రానికి వెళ్ళి వచ్చి నీటిని పుక్కిలించి ఊసి, నీటిని త్రాగే ప్రయత్నం చేయాలి. రొంపలు, దగ్గు, ఆయాసం, కఫం, ఎసిడిటీ మొదలగు ఇబ్బందులున్నవారు గోరువెచ్చని నీరు త్రాగాలి. మిగతావారు మామూలు నీరు త్రాగాలి. ఫ్రిజ్ నీరు త్రాగరాదు. నీటిని ఒకటి రెండు అంచెలుగా 5, 6 నిముషాలలో ఒక లీటరు నుండి ఒకటిన్నర లీటరు వరకు త్రాగితే మంచిది. ఎవరు ఎంత నీరు పొట్ట నిండా త్రాగగలిగితే అంత మంచిది. అలా ఎక్కువ నీరు ఒక్కసారే త్రాగడం వలన పొట్టలో ఒత్తిడి పడుతుంది. ఆ ఒత్తిడి ఎక్కువగా ఉంటే విరేచనం వెంటనే సాఫీగా అవుతుంది. అదే నీటిని కొద్దికొద్దిగా త్రాగితే పొట్టపై ఒత్తిడిరాదు మలం కదలదు.

2. మొదటివిడత విరేచనం: పైన చెప్పిన విధముగా నీటిని త్రాగేసరికి ఆ ఒత్తిడికి పొట్టలో నరాలకు కదలికలు వస్తాయి. వెంటనే (గ్యాస్టోకోలిక్ రిఫ్లెక్సు వలన) ప్రేగులలో కదలికలు మొదలౌతాయి. పొట్టలోపడ్డ నీటి ఒత్తిడి పొట్ట క్రిందనున్న మలాశయం మీద పడుతుంది. ఆ ఒత్తిడికి ప్రేగులోని మలం ముందుకు జరగడం ప్రారంభిస్తుంది. మనం నీటిని త్రాగిన తరువాత ఏ పనీ చేయకుండా మనస్సును ప్రేగులపై లగ్నంచేసి 5, 10 నిముషములు ఇంట్లో అటు ఇటు తిరుగుతూ మలంప్రేగులో కదలికలను గమనించాలి. ఇలా మనసుపెట్టి ఆలోచన చేయడం వలన మలాన్ని పట్టుకున్న నరాలు ఫ్రీగా సళ్ళువదులుతాయి. దానితో ఎక్కువ భాగం ప్రేగులో మలంకదలి సిద్ధంగా ఉంటుంది. ప్రేగులో బాగా కదలికలు ఎక్కువై, ఎక్కువ విరేచనం కదిలి ఇక దొడ్లోకి వెళ్ళిపోవాలి అని అర్జంటు అనిపిస్తేగానీ దోడ్లోకి వెళ్ళకూడదు. అప్పటివరకు బయటే ఆలోచిస్తూ ఆపుకోవాలి. ఇలా వచ్చిన తరువాత వెళితే ఏకమొత్తంలో సుఖవిరేచనం కావడానికి అరనిముషం కూడా పట్టదు. ఇలా సుఖవిరేచన కార్యక్రమాన్ని పూర్తిచేసిన తరువాతే ఏ పని ప్రారంభించినా. ఇది మన దినచర్యలో భాగంగా అలవాటు చేసుకోవాలి. తరువాత పళ్ళు తోముకునే కార్యక్రమం దినచర్యలో భాగంగా అలవాటు చేసుకోవాలి. తరువాత పళ్ళు తోముకునే కార్యక్రమం పూర్తిచేయాలి. ఆసనాలకు, మిగతా శారీరకశ్రమకు అనుకూలంగా, నడుము లూజుగా ఉండేటట్లు బట్టలు వేసుకుంటారు. నీటిని త్రాగిన 20, 25 నిముషాలలో ఏ శారీరక శ్రమనైనా, ఆసనాలైనా ప్రారంభించవచ్చు.

3. ఆసనాలు ప్రారంభించే ముందు ఏమి చేయాలి: నీటిని త్రాగిన 20, 25 నిముషాల తరువాత ఏ కార్యక్రమాన్నైనా ప్రారంభించవచ్చు. ఆసనాలను ప్రారంభించేముందు ప్రాణాయామాన్ని, సూర్యనమస్కారాలను చేయడం పూర్తిచేయాలి. ఆసనాల కంటే ముందు తప్పనిసరిగా ప్రాణాయామము చేస్తే మంచిది. 25, 30 నిముషాల సమయం దానికి పడుతుంది. ప్రాణాయామం ముందు చేయడం వలన ఆసనాలకు చాలా మంచిది. ఎక్కువసేపు ఆసనాలలో ఉండగలుగుతాము. ప్రతి ఒక్కరూ ప్రాణాయామాన్ని ప్రతీరోజూ సాధన చేయడం ఎంతైనా మంచిది. నేను ప్రాణాయామం గురించి వివరంగా పుస్తకం వ్రాయడం జరిగింది. దానిని పూర్తిగా చదివి ప్రాణాయామాన్ని ముందు ఆచరించడం మంచిది. అలాగే సూర్యనమస్కారాలను చేసే అలవాటు ఉన్నవారు, కొన్ని సూర్య నమస్కారాలైనా (4, 5) చేయాలని ఆసక్తి ఉన్నవారు వాటిని కూడా చేయవచ్చు. అలాంటప్పుడు కాలకృత్యాలను పూర్తిచేసిన వెంటనే ముందు సూర్యనమస్కారాలను చేయడం పూర్తిచేయాలి. వాటి తరువాత ప్రాణాయామము చేస్తే మంచిది. తరువాతే ఆసనాల కార్యక్రమం. ఈ లోపు శరీరం, శ్వాసక్రియ ఆ రెండింటితో ఆసనాలకు బాగా సిద్ధం అయ్యి ఉంటుంది కాబట్టి ఫలితం మంచిగా ఉంటుంది. కేవలం ఆసనాలనే చేయదలచినవారు కాలకృత్యాలను పూర్తి చేసిన వెంటనే వాటిని ప్రారంభించవచ్చు. ప్రాణాయామము, ఆసనాలు అనేవి విడదీయరాని సంబంధాన్ని కల్గియున్నవి. అవి రెండూ భార్యాభర్తలు లాంటివి. అందుచేత ఏది లేకపోయినా ఫలితం పూర్తిగా రాదు. కాబట్టి ప్రతి ఒక్కరూ ఆ ప్రాణాయామాన్ని ముందు 25, 30 నిముషాలు పాటు చేసి తరువాత ఆసనాలను చేయండి. సంపూర్ణమైన లాభం శరీరానికి వస్తుంది. ఈ రెండింటి కలయిక శరీరానికి అన్నిరకాల లాభాలను కలిగిస్తుంది. సాధకులు తప్పనిసరిగా ఈ రహస్యాన్ని గుర్తించి ఆచరించాలి.

4. కావలసినవి 1. చేతిగుడ్డ దగ్గర ఉంచుకోవాలి. ఆసనాలు చేసేటప్పుడు ఏవైనా రొంపలు కదిలినా, చెమటలు పట్టినా తుడుచుకోవడానికి అవసరం అవుతుంది.

2. మెత్తటి ఆసనాల కార్పెట్ ఉంటే మంచిది. లేదా ఒకటి, రెండు మెత్తటి దుప్పట్లను పొడవుగా మడిచి, మన పూర్తి పొడవుకు సరిపోయే విధముగా వేసుకోవాలి క్రింద వేసుకునేవి మెత్తగా ఉంటే ఆసనములో సుఖముగా ఎక్కువసేపు ఉండగలుగుతారు. స్పాంజీలలాంటివి పనికిరావు. వాటిమీద స్థిరముగా కూర్చోవడానికి రాదు. బొంతలలాంటివి మంచిది. పలుచటి దుప్పటిపై చేయడం వలన ఆసనంలో ఎక్కువ సేపు ఉండలేము. నొప్పులు త్వరగా వస్తాయి. వీలున్నంతవరకు మెత్తగా ఉండేటట్లు చేసుకోవాలి.

5. ఆసనాలు వేసిన తరువాత ఏమి చేయాలి: ఆసనాలు వేయడం పూర్తి అయిన 5, 10 నిముషాల తరువాత మరలా నీటిని 1 నుండి 1 1/2 లీటర్లవరకు త్రాగి మనస్సును ప్రేగులపై పెట్టి విరేచనం అవ్వాలని ప్రయత్నిస్తే రెండవ విడత విరేచనం సాఫీగా అవుతుంది. ఆసనాలు చేయడము వలన ప్రేగుల్లో మలము బాగా కదిలి రెండవ విడత విరేచనము బాగా సాఫీగా అవుతుంది. తరువాత చన్నీళ్ళతో తలస్నానం చేస్తే మంచిది. ప్రాణాయామము, ఆసనాలలో వేడిపుట్టి శరీరము, తల బాగా వేడిక్కి ఉంటాయి. చల్లని నీటితో తలస్నానం చేస్తే తల చల్లబడడానికి రక్తప్రసరణ బాగా జరగడానికి ఎంతగానో సహకరిస్తుంది. స్నానం పూర్తి అయ్యాక అక్కడ నుండి ప్రకృతిసిద్ధమైన ఆహారము స్వీకరించడం ప్రారంభిస్తే మంచిది.

తెల్లవారుజామున నిద్రలేచి, ఎక్కువ నీరు త్రాగి సుఖముగా విరేచనము అయ్యేటట్లు చూసుకుని, ఆ తరువాత ముందు ప్రాణాయామాన్ని చేసి, ఆసనాలకు శరీరాన్ని సిద్ధంచేయడం అన్నివిధాలా ఎంతో మంచిది.

ఆసనాలు అనేసరికి చాలామంది భయపడతారు. ఆసనాలలో మెలికలు తిప్పడం, శరీరం వంగడం, రకరకాల భంగిమలు మొదలగునవి చూసేసరికి ఇవన్నీ మా వలన ఎక్కడ అవుతాయి అని నిరుత్సాహపడుతూ ఉంటారు. ఆసనాలలో కొన్ని వందలరకాలు ఉన్నాయి. ప్రతీది శరీరంపై రకరకాల ప్రయోజనాలను, రకరకాల సిద్ధులను కలిగించడానికి ఏర్పాటు చేయబడ్డదే. నేటి మానవునికి ఆసనాలలో ఉండే పూర్తి ప్రయోజనం తెలియక, ఎంతోమంది దూరం అవుతున్నారు. ముందు ఆసనాల ద్వారా వచ్చే ఆరోగ్యాన్నన్నా ప్రజలు తెలుసుకోవాలనే ఉద్దేశంతో కొన్ని ముఖ్యమైన ఆసనాలను అందివ్వడం జరుగుతుంది. ప్రతి ఒక్కరూ తేలికగా చేయగలిగి అందరికీ నేడు వచ్చే ఇబ్బందులకు సమాధానం చెప్పగలిగే అతిముఖ్యమైన ఆసనాలను గూర్చి వివరముగా తెలియజేయాలనే సంకల్పముతో ఈ అధ్యాయాన్ని వ్రాయడం జరుగుతున్నది.

నేడు మనుషుల మనస్తత్వాన్ని, సమయాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకొని తక్కువ ఆసనాలలో ఎక్కువ ఫలితాన్నిచ్చే విధముగా 15 రకాల ముఖ్యమైన ఆసనాల గురించి వివరించబోతున్నాను. ఈ 15 రకాల ఆసనాల వలన శరీరం పాదం దగ్గర నుండి తల వరకు చక్కటి కదలికలతో అన్ని అవయవాలపై ఎక్కువ ప్రభావాన్ని చూపుతూ కండరాలు, నరాలు, ఎముకలు, కణాలు, రక్తనాళాలు మొదలగునవి వాటి ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచుకునే విధముగా రూపొందించడం జరిగింది. ఈ 15 ఆసనాలు తప్ప మిగతా ఆసనాలు చేయలేకపోయినప్పటికీ పూర్తి ఆరోగ్యం వచ్చేటట్లు ఆలోచించి ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది. ప్రతిరోజూ మనిషి 45-60 నిముషాలలోపు ఈ 15 రకాల ఆసనాలను పూర్తి చేసుకోవచ్చు. ముందు ఇప్పుడు చెప్పబోయే ఆసనాలలో వచ్చే ఫలితాన్ని కొన్ని నెలలపాటు పొంది, ఇంకా శ్రద్ధ ఉండి, సమయం ఉంటే అప్పుడు మిగతా ఆసనాలను సాధన చేయవచ్చు. చెప్పబోయే ఆసనాలను అందరూ ప్రతిరోజూ వేయవలసిన వరుసక్రమములో వ్రాయడం జరుగుచున్నది. ముందుగా ప్రతి ఒక్కరూ ఈ అధ్యాయమును రెండు మూడు సార్లు వివరంగా చదవండి. ఏ ఆసనాలవల్ల శరీరంలో ఎక్కడెక్కడ ఎలాంటి మార్పులు వస్తున్నదీ తెలుస్తుంది. పూర్తిగా విషయాన్ని అర్థం చేసుకుని ఆచరించే ప్రయత్నం అప్పుడు చేయండి. ప్రతిరోజూ మానకుండా చేసి ఆసనాలలో ఉన్న అద్భుతమైన ఫలితాన్ని శారీరకంగా, మానసికంగా పొందండి. జీవితాన్ని ఆనందమయం చేసుకోండి. మానవజన్మను సార్థకం చేసుకోండి.

అన్ని ఆసనములలో వజ్రము వలె విలువ కలది కాబట్టి దీనికి వజ్రాసనమని పేరు వచ్చింది. ఏ శ్రమ లేకుండా ఎక్కువ ఫలితాన్ని తక్కువ టైములో ఇస్తుంది.

చేయువిధానము: వజ్రాసనములో కూర్చున్నప్పుడు మోకాలిదగ్గర నుండి పాదము వరకు ముందు ఎముక భాగం నేలకు ఆనవలసి ఉంటుంది. ఆ భాగంలో కండలేకుండా ఎముకే పైకి తగులుతూ ఉంటుంది. గట్టి నేలమీద వజ్రాసనం వేస్తే చాలా నొప్పిగా ఉంటుంది. ఎక్కువసేపు కూర్చోలేరు. మనం వజ్రాసనములో 20, 30 నిముషాలు కదలకుండా సుఖంగా కూర్చోగలిగేటట్లు ఏర్పాటు చేసుకోవడం, అలా వేయడం మంచిది. మెత్తటి ఆసనాల కార్పెట్ గానీ, బొంతగానీ, మెత్తటి దుప్పటిగాని నేల మీద వేసుకుని దానిపై వజ్రాసనం వేసే ప్రయత్నం చేయాలి.

1. రెండు మోకాళ్ళను ప్రక్క ప్రక్కన పెట్టి మోకాళ్ళమీద నుంచుని, రెండు పాదాలను వెనక్కి చాపి, రెండు కాళ్ళ గుత్తుల క్రింద సన్నటి దుప్పటిని మడిచిపెట్టాలి.

2. రెండు పాదాల బొటనవ్రేళ్ళు రెండూ ఒకాదాని ప్రక్కన ఒకటి అనేటట్లు ఉంచి రెండు మడమలమధ్య జానెడు దూరం ఉండేటట్లు పెట్టి, ఇప్పుడు కాళ్ళపై కూర్చోవడం చేయాలి. రెండు పిర్రలు రెండు మడమలపై ఆని ఉంటాయి